1 εκ. εργαζόμενοι απλήρωτοι 1-5 μήνες -2 εκ. με «μαύρα» και 1,2 εκατ. άνεργοι

Tου Γιώργου Γάτου

Ενα εκατομμύριο απλήρωτοι, από 1 - 5 μήνες, εργαζόμενοι (παρά τις περικοπές των μισθών), σχεδόν μισό εκατομμύριο υποαπασχολούμενοι (μέχρι 4 ώρες, επισήμως, την ημέρα με τις... μισές αποδοχές) 1,5 εκατ. έως 2 εκατ. αμειβόμενοι, περιοδικά, με «μαύρα» (σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΣΕΠΕ), 1.205.000 άνεργοι (από τους οποίους οι 867.855 αναζητούν, αλλά, δεν βρίσκουν απασχόληση), συνθέτουν τον «χάρτη» της μισθωτής εργασίας μετά την πολυετή ύφεση και τις ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις. 
Την... κατάρρευση των εργασιακών σχέσεων και της μισθωτής εργασίας (που εποχικά μόνο «ανακάμπτει», χάρις στον τουρισμό), αποκαλύπτουν τα στοιχεία της «Εργάνης», του ΙΚΑ, του ΟΑΕΔ και της ΕΛΣΤΑΤ για την πορεία των μισθών, των μορφών απασχόλησης και των ανέργων την τελευταία πενταετία.

«Ως εξαιρετικά αρνητικό κλίμα που δεν ανατρέπεται από τη μια ημέρα στην άλλη», χαρακτηρίζει στην «Ημερησία» ο υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Π. Σκουρλέτης, τη «νέα τάξη» πραγμάτων, εκτιμώντας, ότι η κατάσταση υπό προϋποθέσεις (νέο πλαίσιο εργασιακών σχέσεων και ανάπτυξη της οικονομίας) «είναι αναστρέψιμη».

Τα στοιχεία
Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, μεταξύ του 2010 και του 2015:

• Διπλασιάστηκε ο αριθμός των εργαζομένων ανδρών με καθεστώς μερικής απασχόλησης και οι εργαζόμενοι (άνδρες και γυναίκες) με μειωμένα ωράρια έφτασαν τους 446.159 από 269.873 (+65,32%). Συνολικά οι εργαζόμενοι ? ασφαλιζόμενοι στο ΙΚΑ με πλήρη απασχόληση και πλήρη μισθό, μειώθηκαν κατά 7,84% (κατά 6,89% οι άνδρες και κατά 9% οι γυναίκες) ενώ αυξήθηκαν κατά 65,32% οι εργαζόμενοι με μερική απασχόληση (κατά 100,68% οι άνδρες και κατά 45,11% οι γυναίκες). Πίσω από τη μεγάλη αύξηση των μεγεθών της μερικής απασχόλησης (που αποτυπώνεται και στις μετατροπές συμβάσεων από πλήρους απασχόλησης σε ευέλικτης εργασίας) «κρύβεται», σύμφωνα με στελέχη του ΣΕΠΕ και του ΙΚΑ, η πρακτική της ασφάλισης εργαζομένων για λιγότερες ώρες μολονότι, στην πράξη, εργάζονται περισσότερο.
• Ο μέσος μισθός, για τον οποίο ασφαλίζονται οι εργαζόμενοι στο ΙΚΑ, «κουρεύτηκε» κατά 12,47% (για πλήρη απασχόληση) έως και 34,12% (για τους άνδρες ? εργαζόμενους με καθεστώς μερικής απασχόλησης). Ο μέσος καταβαλλόμενος μεικτός μισθός, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΙΚΑ (μηνός Αυγούστου ‘14) δεν ξεπερνά για τους πλήρως απασχολούμενους τα 1.245 ευρώ (-12,47% σε σχέση με το 2010) και τα 452,50 ευρώ για τους μερικώς απασχολούμενους (-28,99% σε σύγκριση με τα 637,27 ευρώ που ήταν το 2010). Μέσα σε ένα χρόνο (μεταξύ 2013 ? 2014), με βάση τα στοιχεία της «Εργάνης», οι χαμηλόμισθοι - αμειβόμενοι με μισθό κάτω των 1.000 ευρώ αυξήθηκαν, ως ποσοστό επί του συνολικού αριθμού των δηλωμένων μισθωτών, από 56,96% (781.106 άτομα) σε 61,58% (942.946 άτομα). Συγκεκριμένα, αυξήθηκαν κατά 20,32% οι εργαζόμενοι με καθεστώς μερικής και εκ περιτροπής εργασίας και αμοιβής κάτω των 500 ευρώ, φτάνοντας τους 333.918 από 277.532. Αυξήθηκαν κατά 30% οι αμειβόμενοι με μεικτές αποδοχές από 501 ευρώ - 700 ευρώ και σε μικρότερα ποσοστά (7%-21%) οι αμειβόμενοι με μισθό έως τα 1.000 και τα 1.200 ευρώ. Αντιθέτως μειώθηκαν οι αμειβόμενοι με μεγαλύτερες αποδοχές (από 1.201 ευρώ - 2.500 ευρώ) και οι «υψηλόμισθοι» (με μεικτό μισθό πάνω από 2.501 ευρώ.
• Εγιναν καθεστώς οι επιχειρησιακές και οι ατομικές συμβάσεις εργασίας και «εξαφανίστηκαν» οι κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές που κυριαρχούσαν έως και το 2012 και είχαν ως ελάχιστη βάση εκκίνησης για τις μισθολογικές αυξήσεις την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (η οποία έπαψε, διά νόμου, να ρυθμίζει τα κατώτατα όρια μισθών και ημερομισθίων). Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι ακόμη και στο πρώτο πεντάμηνο του 2015 (μετά την εκλογή της νέας κυβέρνησης) έχουν υπογραφεί 112 επιχειρησιακές συμβάσεις, 3 κλαδικές και 2 ομοιοεπαγγελματικές, ενώ οι περισσότερες επιχειρησιακές συμβάσεις εφαρμόζουν τα νομοθετημένα από το 2012 μειωμένα κατά 22% - 32% (για τους νέους ηλικίας έως 25 ετών) κατώτατα όρια μισθών και ημερομισθίων χωρίς την καταβολή επιδομάτων (ακόμη και του γάμου, 10% ) τα οποία δεν υποχρεούνται να καταβάλουν οι επιχειρήσεις που δεν είναι μέλη των εργοδοτικών οργανώσεων.
• Αυξήθηκαν οι καθυστερήσεις πληρωμών μισθών από τις επιχειρήσεις ελλείψει... ρευστότητας αλλά και οι ανασφάλιστα απασχολούμενοι. Οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι της ΕΥΠΕΑ του ΙΚΑ έδειξαν ποσοστό ανασφάλιστων έως 23% το Σεπτέμβριο του ‘14 παρά την απότομη μείωση που είχε καταγραφεί τον ίδιο μήνα του ‘13 (όταν εφαρμόστηκε το πρόστιμο των 10.550 ευρώ στον εργοδότη για κάθε αδήλωτο ο οποίος εντοπίζεται).

Στην... ουρά για εργασία 867.855 άνεργοι
Στην... ουρά για μια θέση εργασίας περιμένουν, ήδη, 867.855 άνεργοι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΑΕΔ. Από αυτούς, 465.539 είναι σε κατάσταση ανεργίας για περισσότερο από ένα χρόνο και ο αριθμός τους είναι αυξημένος κατά 153,76% σε σύγκριση με το 2010 (οι μακροχρόνια άνεργοι που αναζητούσαν εργασία ήταν, τότε, 183.455 άτομα). Οι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ άνεργοι - πρώην μισθωτοί έχουν αυξηθεί, στην πενταετία, σε 1.057.350 άτομα από 734.509 (+43,95%) ενώ στο σύνολο της οικονομίας, ο αριθμός των ανέργων είναι 1.205.857 άτομα (αυξημένοι κατά 110,26% σε σχέση με τους 573.520 που ήταν το 2010). Ιδιαίτερα υψηλή είναι η αύξηση των ποσοστών ανεργίας μεταξύ των μεγαλύτερων σε ηλικία ανέργων (έως 191,80%) μολονότι οι νέοι ηλικίας έως 24 ετών εξακολουθούν να έχουν το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας (50,1% σε σχέση με το γενικό ποσοστό ανεργίας 25,4% στη χώρα τον Φεβρουάριο του ‘15, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ).