ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: Εσύ, ξέρεις από ΕΣΠΑ;

Τα προγράμματα του ΕΣΠΑ κι η χρηματοδότηση που αυτά παρέχουν, είναι λίγο σαν τα γκάτζετ του Μπάτμαν. Όλοι θα τα ήθελαν, ελάχιστοι όμως ξέρουν πώς ακριβώς λειτουργούν.

Το μότο “ξέρεις από ΕΣΠΑ;” άλλωστε, το οποίο είχε χρησιμοποιηθεί σε προ ετών διαφήμιση και δανείστηκα κι εγώ για τον τίτλο, μόνο τυχαίο δεν είναι, αφού πολύς κόσμος δεν μπαίνει στη διαδικασία να ενημερωθεί για τα προγράμματα αυτά, χάνοντας την ευκαιρία να λάβει πολύτιμη οικονομική βοήθεια στις επιχειρηματικές του προσπάθειες.

Το να λάβεις τα χρήματα του ΕΣΠΑ δεν είναι ούτε σενάριο επιστημονικής φαντασίας, ούτε ακατόρθωτο. Χρειάζεται απλά σωστή ενημέρωση και γνώση της συμπλήρωσης της αίτησης, κάτι που ομολογουμένως δεν μπορείς να κάνεις εύκολα αν δεν έχεις την απαραίτητη βοήθεια.

Τη βοήθεια αυτή έρχεται να σου προσφέρει η εταιρεία ALMA & Partners του Στράτου Κουάκη, η οποία δημιούργησε το Easy ΕΣΠΑ, ένα χρήσιμο εργαλείο το οποίο απλοποιεί σημαντικά τη διαδικασία, αυξάνοντας τις πιθανότητες επιτυχίας.

Πριν μας εξηγήσει όμως πώς ακριβώς δουλεύει το Easy ΕΣΠΑ, ζητήσαμε από τον κύριο Κουάκη να μας λύσει ορισμένες βασικές απορίες σχετικά με το ΕΣΠΑ.

ΕΣΠΑ for Dummies

(Φωτογραφίες: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου – Watkinson)

Τι είναι το ΕΣΠΑ; Το ΕΣΠΑ αποτελεί το βασικό στρατηγικό σχέδιο για την ανάπτυξη της Ελλάδας την περίοδο 2014-2020 με κονδύλια που προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν στηρίζει βέβαια μόνο την επιχειρηματικότητα, ωστόσο ένα πολύ σημαντικό μέρος των πόρων πηγαίνει σε αυτήν, απ’ τα 25,5 δις, τα 4,6 δις άμεσα θα πάνε εκεί, για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Στη συνέχεια εξειδικεύεται σε διάφορα προγράμματα, τα οποία βγαίνουν με προκηρύξεις κι αφορούν υφιστάμενες επιχειρήσεις κατά βάση, αλλά και ελεύθερους επαγγελματίες και ανέργους.

Ποια προγράμματα είναι ανοιχτά αυτή την εποχή; Αυτή την εποχή είναι ανοιχτά τέσσερα προγράμματα. Δύο από αυτά αφορούν ελεύθερους επαγγελματίες, δηλαδή ατομικές επιχειρήσεις καθώς και ανέργους. Αν κάποιος δηλαδή έχει ή μπορεί να βγάλει αυτή τη στιγμή δελτίο ανεργίας μπορεί να κάνει αίτηση για να ξεκινήσει τη δική του επιχείρηση, όπως επίσης κι αν έχει ήδη τη δική του ατομική επιχείρηση μπορεί να συμμετάσχει. Υπάρχουν κι άλλα δύο προγράμματα, το ένα αφορά υφιστάμενες τουριστικές επιχειρήσεις οι οποίες θέλουν να αγοράσουν εξοπλισμό και να επεκταθούν, με την επιδότηση να ανέρχεται στο 40%  με 50% κι ακόμη ένα που αφορά όλες τις επιχειρήσεις πλην των τουριστικών και πλην των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην εστίαση και στο λιανικό εμπόριο. Η εστίαση και το λιανικό εμπόριο δεν επιδοτούνται, δεν μπορούν να μπουν στο ΕΣΠΑ. Στα προγράμματα περιλαμβάνονται και καλλιτεχνικά επαγγέλματα πλέον.

Ποιος είναι ο σκοπός των προγραμμάτων; Ο σκοπός των δύο προγραμμάτων είναι οι άνεργοι να φτιάξουν τις δικές τους επιχειρήσεις και να προσλάβουν μετά και προσωπικό, είτε οι υφιστάμενες ατομικές επιχειρήσεις να συνεχίσουν να λειτουργούν, διότι το πρόγραμμα επιδοτεί τα λειτουργικά τους κόστη.

Ποια είναι τα κριτήρια για να υποβάλλεις αίτηση για ΕΣΠΑ; Για το ένα από τα δύο προγράμματα που αφορά ανέργους και ατομικές επιχειρήσεις, πρέπει οπωσδήποτε να έχεις πτυχίο ΑΕΙ ή ΤΕΙ της ημεδαπής είτε να έχεις αναγνωρισμένο πτυχίο απ’ το εξωτερικό. Υπάρχει και εισοδηματικό κριτήριο, θα πρέπει το ετήσιο ατομικό εισόδημα να μην ξεπερνάει τις 20.000 ευρώ κι αν ο υποψήφιος είναι παντρεμένος, το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα για το 2015 να μην ξεπερνάει τις 35.000 ευρώ. Μπορούν να υπάρξουν και συνεργατικά σχήματα μεταξύ ανέργων ή και ελεύθερων επαγγελματιών, κάτι που αυξάνει πολύ τις πιθανότητες για χρηματοδότηση, διότι τα κριτήρια είναι βαθμολογικά. Για το δεύτερο πρόγραμμα, αυτό της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, χρειαζόμαστε για αρχή μία καινοτομική και πρωτότυπη ιδέα.

Για τι χρηματικό ποσό μιλάμε; Στο ένα πρόγραμμα, για ένα άτομο το ποσό είναι 25.000 ευρώ, για δύο άτομα το μάξιμουμ είναι 40.000 και για τρία είναι 50.000 ευρώ, ποσό το οποίο είναι 100% επιδοτούμενο. Στο πρόγραμμα της «νεοφυούς επιχειρηματικότητας» το ποσό μπορεί να φτάσει και τις 60.000 ευρώ και είναι και πάλι 100% επιδοτούμενο.

Πότε θα πάρεις τα χρήματα του προγράμματος; Το πρόγραμμα, δεν σου δίνει τα χρήματα προκαταβολικά, χωρίς εγγυήσεις. Κάνοντας την αίτηση, δηλώνεις τι θέλεις να επιδοτηθεί, τα ενοίκια ας πούμε ή τους λογαριασμούς του γραφείου, τη δημιουργία ενός site ή τις ασφαλιστικές εισφορές. Όλα αυτά μπορείς να τα βάλεις στο πρόγραμμα, όμως χρειάζεται να έχεις μια σχετική ρευστότητα γιατί το πρόγραμμα μπορεί να σου δώσει προκαταβολή μόνο υπό συγκεκριμένες συνθήκες. Μπορείς όμως να πάρεις την επιδότηση με εγγυητική επιστολή ή να την εκχωρήσεις στην τράπεζα και να σου δώσει δάνειο, το οποίο θα αποπληρωθεί με την επιδότηση. Το πρόγραμμα σου καλύπτει 24 μήνες λειτουργικών εξόδων. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει και την αγορά εξοπλισμού, μηχανημάτων, υπολογιστή, ακόμα και κινητού. Συνήθως για να πάρεις τα πρώτα λεφτά, πρέπει να κάνεις το 25% της επένδυσης. Στις 25.000 ας πούμε, πρέπει να κάνεις έξοδα 6.250 ευρώ. Όταν πληρώσεις ενοίκια, ΔΕΚΟ και ασφαλιστικές εισφορές αυτού του ύψους, τότε μπορείς να τα πάρεις πίσω. Απ’ τη στιγμή που κάνεις το αίτημα μέχρι την εκταμίευση, απαιτείται μια διαδικασία, η οποία συνήθως παίρνει 2 με 3 μήνες. Συνήθως το πρόγραμμα σπάει σε 2 με 3 κομμάτια και κάθε φορά που συμπληρώνεις κάποια έξοδα, παίρνεις αυτό το ποσό.

Υπάρχουν ηλικιακά κριτήρια; Όχι, αρκεί να μην παίρνει κάποιος σύνταξη γήρατος. Κατά τα άλλα, η ηλικία είναι ένα κριτήριο που δεν βαθμολογείται.

Πόσοι υποβάλλουν αίτηση για τα προγράμματα; Τα προγράμματα έχουν τεράστια απήχηση, πανελλαδικά έχουν ανοιχτεί στο σύστημα γύρω στις 18.000 αιτήσεις, είναι πάρα πολλές. Συμπεραίνουμε βέβαια από αυτό σε τι κατάσταση είναι η αγορά. Απ’ αυτές τις αιτήσεις υπολογίζουμε ότι θα γίνουν δεκτές περίπου οι 1.300. Εάν εν τέλει αυξηθεί το συνολικό budget, ο αριθμός των αιτήσεων που θα εγκριθούν, αυξάνεται αναλογικά. Το budget πανελλαδικά ανέρχεται στα 32 εκατομμύρια. Έχουν αλλάξει οι εποχές. Τώρα που η κατάσταση με τις τράπεζες δεν είναι εύκολη και δεν παρέχονται εύκολα δάνεια, είναι τεράστιο το ενδιαφέρον για το ΕΣΠΑ γιατί πλέον είναι η μοναδική πηγή ρευστότητας. Ακόμη και πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, που παραδοσιακά είχαν αλισβερίσι μόνο με τις τράπεζες, αντιλαμβάνονται πλέον πόσο βοηθητικό μπορεί να είναι κάποιο συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα, γι’ αυτό και απευθύνονται σε εμάς. Είναι σημαντικό ο κόσμος να τα μάθει τα προγράμματα για να μην ανακυκλώνονται συνέχεια οι ίδιες επιχειρήσεις και να υπάρχει σωστή ενημέρωση γιατί υπάρχουν διάφοροι μύθοι για το ΕΣΠΑ που καλό είναι να πάψουν να διαδίδονται. Όσοι δεν πήραν τα χρήματα του ΕΣΠΑ δεν πληρούσαν κάποιον όρο, διαφορετικά τα χρήματα πάντα καταβάλλονται μέχρι τελευταίου ευρώ, εφόσον τηρήσεις τις διαδικασίες. Προτού μπεις σε αυτόν τον «χορό» πρέπει να ξέρεις τις υποχρεώσεις σου.

Αν πληρούν τις προϋποθέσεις περισσότεροι απ’ όσους μπορεί να εξυπηρετήσει το πρόγραμμα, τι συμβαίνει; Αυτό είναι ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο. Υπάρχουν βαθμολογικά κριτήρια. Δημιουργείται μια λίστα με την επωνυμία, τη βαθμολογία και το ποσό που ζητάει κάποιος και τοποθετούνται σε φθίνουσα σειρά. Οι πρώτοι στη λίστα εξυπηρετούνται μέχρι να συμπληρωθεί το ποσό των 32 εκατομμυρίων που είπαμε. Οι υπόλοιποι είναι επιλαχόντες, σε περίπτωση που κάποια αίτηση τελικά δεν πληροί τις προϋποθέσεις.

Μπορεί κάποιος που έχει ήδη λάβει χρηματοδότηση να αιτηθεί ξανά; Εξαρτάται απ’ το τι ορίζει η κάθε προκήρυξη. Για το συγκεκριμένο πρόγραμμα, υπάρχει μια περιοριστική συνθήκη η οποία λέει ότι όσοι έχουν ενταχθεί σε άλλο πρόγραμμα απ’ το 2012, δεν μπορούν να υποβάλλουν αίτηση, ένας όρος που μπαίνει για πρώτη φορά.

Κάθε πότε βγαίνουν τα προγράμματα; Δεν υπάρχει κάποια συστηματικότητα. Τώρα ας πούμε περιμέναμε 1,5 χρόνο για τα πακέτα αυτά, λόγω των συνθηκών και της γενικότερης κατάστασης. Υποτίθεται ότι θα βγουν σε δύο κύκλους τα προγράμματα κι ο δεύτερος θα ακολουθήσει σε έξι μήνες.

Πότε είναι το deadline για τις αιτήσεις; Η προθεσμία κανονικά έληγε πριν λίγες ημέρες, ωστόσο το ένα πρόγραμμα για τους Πτυχιούχους Ελεύθερους Επαγγελματίες/ Ανέργους πήρε παράταση μέχρι τις 10 του Μάη και το άλλο για την Νεοφυή Επιχειρηματικότητα μέχρι τις 24 Μαΐου.

Είναι υποχρεωτικό να έχεις έσοδα όσο λαμβάνεις τα χρήματα του ΕΣΠΑ; Όχι, πλέον δεν κοιτάνε αν έχεις έσοδα, παίρνεις τα χρήματα για να κάνεις την επένδυση κι αν σου βγει, σου βγήκε. Απλά αν αιτηθείς για λειτουργικά κόστη, σε υποχρεώνει να κρατήσεις ανοιχτή την επιχείρηση για τα δύο χρόνια που θα λαμβάνεις τα χρήματα, μετά όμως αν δεν σου βγει δεν έχεις πρόβλημα. Αν όμως αγοράσεις εξοπλισμό σε υποχρεώνει να κρατήσεις ανοιχτή την επιχείρηση για 3 χρόνια επιπλέον, εκεί αναγκαστικά παίρνεις ένα ρίσκο, αφού αν την κλείσεις υπάρχουν συνέπειες, καλείσαι μέχρι και να γυρίσεις όλα τα λεφτά με τόκο. Είναι κρίμα αυτά τα λεφτά να χάνονται και να γυρίζουν πίσω, πρέπει να τα απορροφήσει η ελληνική επιχειρηματικότητα.

Easy ΕΣΠΑ

Αφού λύσαμε λοιπόν κάποιες βασικές απορίες, ήρθε η ώρα να περάσουμε στο Easy ΕΣΠΑ, το οποίο μπορείς να βρεις και να χρησιμοποιήσεις στην ιστοσελίδα neoespa.gr. Αρχικά, πώς προέκυψε η δημιουργία αυτού του εργαλείου;

“Το επάγγελμά μας δυστυχώς χαρακτηρίζεται ως παρωχημένο, με πολλή γραφειοκρατεία, χαρτούρα και συγκεκριμένες διαδικασίες. Όλο αυτό με είχε κουράσει και σκέφτηκα ότι είναι ένας κλάδος στον οποίο δεν υπάρχει καθόλου το ηλεκτρονικό κομμάτι. Τον πρώτο μήνα όταν ανακοινώθηκαν τα προγράμματα υπήρξε τεράστιο ενδιαφέρον, είχαμε γίνει τηλεφωνικό κέντρο κι απ’ το πρωί ως το βράδυ επαναλαμβάναμε τα ίδια πράγματα. Οπότε σκέφτηκα και φτιάξαμε ένα ηλεκτρονικό εργαλείο, το οποίο αφορά και τα τέσσερα προγράμματα, όπου στην ουσία είναι κάποια βασικά βήματα καθοδήγησης με τον πιο παιδικό τρόπο που γίνεται”. Πώς λειτουργεί δηλαδή;

(Επιλέγοντας την κατηγορία στην οποία υπάγεσαι)

“Στην ουσία απαντάς σε κάποιες ερωτήσεις με ναι ή όχι για να καταλάβεις αν πληροίς τις προϋποθέσεις. Αυτό αντικαθιστά κάποια βήματα που κάνουμε στο γραφείο στα δύο πρώτα ραντεβού, τα οποία είναι πολύ κρίσιμα για μας, διότι αν ανακαλύψουμε μετά από δύο ραντεβού ότι κάποιος δεν μπορεί να υποβάλλει αίτηση, εμείς χάνουμε και χρόνο και χρήμα, ενώ θα μπορούσαμε να εξυπηρετήσουμε κάποιον που θα μπορούσε πράγματι να γίνει δεκτός. Μέσω του Easy ΕΣΠΑ γίνονται λοιπόν κάποιες πολύ βασικές αρχικές ερωτήσεις κι αν δει ότι μπορεί να υποβάλλει την αίτηση, τότε επιλέγει εάν θα ακολουθήσει την online διαδικασία δημιουργίας φακέλου υποψηφιότητας ή εάν θα προχωρήσει offline, δηλαδή με ραντεβού. Εκτός των ερωτήσεων, στην σελίδα θα βρουν κάποιες πληροφορίες τις οποίες οφείλουν οπωσδήποτε να γνωρίζουν και δηλώνουν υπεύθυνα ότι τις έχουν διαβάσει. Ένα νομικό κομμάτι όρων και προϋποθέσεων το οποίο δεν μπορεί μετά ο άλλος να σου πει ότι δεν το ήξερε, διότι οι προκηρύξεις στην ουσία είναι νόμοι. Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν, ο υποψήφιος μαθαίνει αν είναι επιλέξιμος σε όλα τα επίπεδα και δηλώνει υπεύθυνα ότι έμαθε κάποιες πράξεις τις οποίες δεν πρέπει να κάνει. Απ’ το να διαβάσει 300 σελίδες προκήρυξης, μπορεί να τα βρει σε εμάς πολύ πιο σύντομα και κατανοητά”. Και σε περίπτωση που ο υποψήφιος περάσει τα στάδια αυτά με επιτυχία, πώς προχωράει;

(Απαντώντας σε κάποιες βασικές ερωτήσεις)

“Αν δούμε ότι ο υποψήφιος είναι επιλέξιμος, του ζητάμε να συμπληρώσει το επόμενο στάδιο. Εμείς στην ουσία κάνουμε μια οικονομικό-τεχνική μελέτη, ένα business plan, το οποίο ταυτόχρονα είναι κι η αίτηση για το πρόγραμμα. Δεν είναι μια απλή αίτηση που κάνεις στο ΚΕΠ, μπορεί να είναι και 15-45 σελίδες. Όλο αυτό το έχουμε μεταφέρει online, δεν γίνεται πια με τον παραδοσιακό τρόπο, με τα έγγραφα, τα εκκαθαριστικά, τα Ε3, τα ισοζύγια. Εφόσον περάσουν τα δύο πρώτα στάδια, προχωρούν στην πληρωμή, τους στέλνονται οι προσωπικοί τους κωδικοί χρήσης της πλατφόρμας μας και μετά συμπληρώνουν διάφορα στοιχεία για την υφιστάμενη ή την επικείμενη επιχειρηματική τους δραστηριότητα, τη μελλοντική βιωσιμότητα της επιχείρησής τους κι επισυνάπτουν κάποια απαραίτητα αρχεία απ’ όποια γωνιά της χώρας κι αν βρίσκονται. Εμείς φυσικά δεν το υποβάλλουμε όπως το λαμβάνουμε, επεξεργαζόμαστε σε βάθος την αίτηση και τη διορθώνουμε. Επιπλέον, αναδεικνύουμε όλα τα στοιχεία της αίτησης που μπορούν να κουμπώσουν με τα βαθμολογούμενα κριτήρια του κάθε προγράμματος. Αυτό είναι το τέταρτο στάδιο, η επεξεργασία της αίτησης δηλαδή που γίνεται στα γραφεία μας”. Αυτές τις υπηρεσίες δεν μπορεί να τις βρει και αλλού ένας ενδιαφερόμενος;

(Τα καταφέραμε)

“Από όλες τις συμβουλευτικές εταιρίες του κλάδου, μόνο εμείς σήμερα προσφέρουμε αυτή την υπηρεσία, δηλαδή στην ουσία μια καινοτομική πλατφόρμα που όλα γίνονται ηλεκτρονικά, γλιτώνοντας κόπο και χρόνο, αφού θα έπρεπε για να βρει κάποιος όλες αυτές τις πληροφορίες να τις αναζητήσει στο Google ή να διαβάσει τις προκηρύξεις των προγραμμάτων και μετά να απευθυνθεί σε ένα μελετητικό γραφείο. Το μόνο που έχει να κάνει κάποιος είναι να μπει στο neoespa.gr, να απαντήσει σε κάποιες απαραίτητες ερωτήσεις και να προχωρήσει στην αποστολή της αίτησής του. Όλα τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνουμε εμείς. Αυτή η μέθοδος μα δίνει την δυνατότητα να είμαστε και πολύ οικονομικοί, ενώ συνήθως ο φάκελος κοστίζει 300 ευρώ σε κάθε άνεργο, ίσως και πιο πολύ, σε εμάς μπορεί να κάνει την αίτηση online με 90 ευρώ, γλιτώνοντας χρόνο και σε εμάς και σε εκείνον”. Για το τέλος, ο Στράτος Κουάκης επισήμανε κάποια σημεία στα οποία οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να δώσουν προσοχή.

(Στάδιο δεύτερο, κριτήρια επιλεξιμότητας)

“Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι το ΕΣΠΑ είναι εδώ για να καλύψει τα αληθινά έξοδα της επιχείρησής τους. Υπάρχει αυστηρός έλεγχος και διαδικασία που διασφαλίζει ότι τα χρήματα αυτά θα αξιοποιηθούν για τις πραγματικές ανάγκες της επιχείρησης. Οι επενδυτές δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να φοβούνται ότι δεν θα πάρουν αυτά τα χρήματα, εφόσον τηρούν τους όρους και τις προϋποθέσεις του κάθε προγράμματος. Μεγάλη προσοχή χρειάζεται τέλος και στην επιλογή Συμβούλου, δεδομένου ότι πλέον πολλοί είναι εκείνοι οι οποίοι επικαλούνται καιροσκοπικά αυτό το επάγγελμα. Χρειάζεται σωστή έρευνα αγοράς και αρκετές φορές είναι πολύ χρήσιμες και οι συστάσεις από ανθρώπους που έχουν αξιοποιήσει με επιτυχία στο παρελθόν προγράμματα από το ΕΣΠΑ. Καλή επιτυχία σε όλους”.

(Περάσαμε και το δεύτερο στάδιο, πλέον υποβάλλουμε το business plan και περιμένουμε την επεξεργασία).