Πανεπιστήμια: 1 στους δύο φοιτητές παίρνει πτυχίο!

 

Στη Βουλή η ετήσια έκθεση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης – H χώρα μας διαθέτει από τους μεγαλύτερους φοιτητικούς πληθυσμούς της Ευρώπης – Ποιες επιστήμες επιλέγουν οι φοιτητές – Brain drain στην κατηγορία των διδακτόρων.

Μόνο ένας στους δύο φοιτητές που εισάγεται στα Πανεπιστήμια παίρνει τελικά το πτυχίο του. Σύμφωνα με την Ετήσια Έκθεση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) για την Ποιότητα της Ανώτατης Εκπαίδευσης για το 2020 που υπέβαλλε ο πρόεδρος Περικλής Α. Μήτκας στη Βουλή και την υπουργό Παιδείας, η χώρα μας διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους φοιτητικούς πληθυσμούς της Ευρώπης και του ΟΟΣΑ αλλά υπολείπεται στον αριθμό αποφοίτων κατά 50% από τους εισακτέους στα ΑΕΙ.

Είναι χαρακτηριστικό από τους περίπου 80.000 φοιτητές που εισάγονται ετησίως αποφοιτούν περίπου 44.000! Η απασχόληση των πτυχιούχων στην Ελλάδα βρίσκεται σε σημαντικά χαμηλότερο επίπεδο από αυτό των χωρών της Ευρώπης και του ΟΟΣΑ.

Ποιες επιστήμες επιλέγει η πλειονότητα των φοιτητών

Οι περισσότεροι φοιτητές επιλέγουν επιστήμες της μηχανικής, κατασκευών και της δόμησης (20,97%) , διοίκησης επιχειρήσεων και νομικές σπουδές σε ποσοστό 20,66% ενώ ακολουθούν οι τέχνες και οι ανθρωπιστικές επιστήμες με 13,25%, οι κοινωνικές επιστήμες και η δημοσιογραφία με 12,69%, οι φυσικές επιστήμες τα μαθηματικά και η στατιστική με 9,52%, οι επιστήμες υγείας και κοινωνικής πρόνοιας με ποσοστό 7,8% η εκπαίδευση με 4,6% , η γεωπονική και η κτηνιατρική με 4% και η πληροφορική με 3,4%.

Όπως λέει ο κ. Μήτκας: «Το 2020, έτος και πρώτης λειτουργίας της Αρχής, υπήρξε αναμφισβήτητα ιδιαίτερη χρονιά για τον χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης, καθώς, λόγω της αιφνίδιας εμφάνισης και ραγδαίας εξάπλωσης του covid-19, τα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης σε όλον τον κόσμο και στη χώρα μας ανέστειλαν στις αρχές της άνοιξης του 2020- προσωρινά τη λειτουργία τους, επηρεάζοντας πάνω από 220 εκατομμύρια φοιτητές, πλήθος ερευνητών, διδακτικό και διοικητικό προσωπικό. Έτσι, τα Πανεπιστήμια αναγκάστηκαν να λειτουργήσουν σε ένα πρωτόγνωρο περιβάλλον εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, προσαρμόζοντας την ακαδημαϊκή, κυρίως, λειτουργία τους σε ένα πλαίσιο σύγχρονης και ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης και συνδυασμού εναλλακτικών μεθόδων αξιολόγησης και πληροφόρησης με ψηφιακά εργαλεία και χρήση ΤΠΕ. Το φαινόμενο και οι επιπτώσεις της πανδημίας βρίσκεται, δυστυχώς, σε εξέλιξη και μένει να ερευνηθεί σε βάθος, ωστόσο τα πρώτα συμπεράσματα από μελέτες στην Ελλάδα και το εξωτερικό δείχνουν ότι τα ιδρύματα βρίσκονται αντιμέτωπα με πλήθος προκλήσεων σε βραχυπρόθεσμο και μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα αναφοράς».

Το 2020 υπήρξε, επιπρόσθετα, έτος προσαρμογής για 11 από τα 24 Πανεπιστήμια της Ελλάδας, τα οποία κλήθηκαν να λειτουργήσουν με τη νέα ακαδημαϊκή τους συγκρότηση, σε εφαρμογή των αλλαγών του 2018 και 2019, και να αναπτύξουν νέα Προγράμματα Προπτυχιακών Σπουδών (ΠΠΣ) παράλληλα με τα ήδη λειτουργούντα προγράμματα των πρώην ΤΕΙ. Η ΕΘΑΑΕ παρακολουθεί την πορεία των νέων Τμημάτων και καταγράφει τα προβλήματα και τις προσπάθειες για την αντιμετώπισή τους τόσο από τις διοικήσεις των Ιδρυμάτων όσο και από το Υπουργείο Παιδείας.

Το ποσοστό κατόχων πτυχίου ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα έχει διαχρονική αύξηση

Από τα στοιχεία του ΟΟΣΑ και της Eurostat προκύπτει ότι το επίπεδο ανώτατης εκπαίδευσης του πληθυσμού, διεθνώς, εμφανίζει διαχρονικά ανοδική τάση, τόσο στις ηλικίες 25-34 όσο και στις ηλικίες 25-64. Στο σύνολο των χωρών του ΟΟΣΑ, τα άτομα ηλικίας 25-34 διαθέτουν κατά μέσο όρο υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης απ’ ό,τι τα μεγαλύτερης ηλικίας άτομα. Αναφορικά με το φύλο, οι γυναίκες απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης υπερτερούν αριθμητικά έναντι των ανδρών. Στην Ελλάδα, το ποσοστό των κατόχων πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στις ηλικίες 25-34 βρίσκεται κοντά στον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ: 42% έναντι 45% στον ΟΟΣΑ. Αντίθετα, στις ηλικίες 25-64 το ποσοστό των κατόχων πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης υπολείπεται σημαντικά: 32% έναντι 40% στον ΟΟΣΑ. Αναφορικά με το φύλο, οι γυναίκες με πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα υπερτερούν αριθμητικά των ανδρών κατά 15%. Ωστόσο, η αμοιβή των γυναικών με πτυχίο ανώτατης εκπαίδευσης ανέρχεται μόλις στο 78% των αποδοχών των ανδρών.
Η απασχόληση των πτυχιούχων στην Ελλάδα βρίσκεται σε σημαντικά χαμηλότερο επίπεδο από αυτό των χωρών της Ευρώπης και του ΟΟΣΑ.

Η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις των χωρών του ΟΟΣΑ τόσο στην απασχόληση των πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ηλικίας 25-64 (76%) όσο και των νέων αποφοίτων ηλικίας 25- 34 (73%) (επίπεδα 5-8) απέχοντας 12 ποσοστιαίες μονάδες από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ.

Ωστόσο, η κατοχή μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών αυξάνει τις πιθανότητες απασχόλησης κατά 7%, σε σύγκριση με τις πιθανότητες των κατόχων πρώτου πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ η κατοχή διδακτορικού τίτλου κατά 13%. Όσον αφορά στις αποδοχές των πτυχιούχων, η Ελλάδα βρίσκεται σε σχετικά χαμηλή θέση μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ απέχοντας 16 ποσοστιαίες μονάδες από τον μέσο όρο. Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι η ανεργία των πτυχιούχων, ιδιαίτερα των νέων, παρουσιάζει αυξητικές τάσεις, ενώ η ανεργία των πτυχιούχων συνολικά στην Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο των χωρών της ΕΕ28, παρόλο που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη μείωση μεταξύ των ετών 2016-2020. Η ανεργία πτυχιούχων γυναικών στην Ελλάδα υπερβαίνει αυτή των ανδρών κατά σχεδόν 20 ποσοστιαίες μονάδες.