Ελιά: Καρκίνωση, κυκλοκόνιο, καπνιά – Πώς αναγνωρίζονται και ποια η αντιμετώπιση

 

Το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Ηρακλείου του ΥΠΑΑΤ εξέδωσε στις 11 Οκτωβρίου τεχνικό δελτίο, στο οποίο αναφέρεται στις ασθένειες της ελιάς και στον τρόπο αντιμετώπισής τους.

Κυκλοκόνιο

Μυκητολογική ασθένεια που εμφανίζεται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας. Η πτώση της θερμοκρασίας (160 C-200 C) και ο βροχερός ή υγρός καιρός (διαβροχή φύλλων λόγω δροσιάς ή ομίχλης) αποτελούν άριστες συνθήκες ανάπτυξης του παθογόνου και ευνοούν νέες μολύνσεις και εξάπλωση της ασθένειας. Η διασπορά είναι μεγαλύτερη, όταν η βροχή συνοδεύεται από άνεμο.

Σημαντικές προσβολές εκδηλώνονται με φυλλόπτωση, εξασθένιση των δέντρων και μείωση της παραγωγής. Στα προσβεβλημένα φύλλα σχηματίζονται χαρακτηριστικές καστανές κυκλικές κηλίδες στην πάνω επιφάνεια, γνωστές ως «μάτια παγωνιού». Ευπαθείς ποικιλίες είναι οι εξής: Θρουμπολιά, Τσουνάτη, Άμφισσας, Καλαμών. Η Κορωνέικη (ψιλολιά) παρουσιάζει σχετική αντοχή στην ασθένεια.

Οδηγίες αντιμετώπισης

✱ Η καταπολέμηση βασίζεται στην εφαρμογή προληπτικού ψεκασμού με χαλκούχα ή άλλα εγκεκριμένα μυκητοκτόνα, πριν από την έναρξη των βροχών στις περιοχές όπου επικρατούν ευνοϊκές συνθήκες μολύνσεων (αυξημένη υγρασία, πυκνή φύτευση) και στις ευπαθείς ποικιλίες.

✱ Καλλιεργητικά μέτρα που μειώνουν την υγρασία στο περιβάλλον του ελαιώνα και ευνοούν τις συνθήκες καλού αερισμού των ελαιοδέντρων διευκολύνουν στην αντιμετώπιση της ασθένειας (αραιή φύτευση, κατάλληλο κλάδεμα, κατεργασία εδάφους, καλή στράγγιση).

Καρκίνωση

Πολύ σοβαρή και διαδεδομένη ασθένεια της ελιάς, η οποία οφείλεται σε βακτήριο. Εκδηλώνεται συνήθως σε κλαδιά και κλάδους, με σχηματισμό όγκων (φυμάτια, καρκινώματα), σπανιότερα στους βραχίονες, στον κορμό και στα φύλλα. Μολύνσεις λαμβάνουν χώρα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, όταν ο καιρός είναι υγρός ή βροχερός και υπάρχουν πρόσφατες πληγές ή ρωγμές, που αποτελούν τα σημεία εισόδου του παθογόνου.

Η συχνότητα και η ένταση της ασθένειας σχετίζονται με τις βροχοπτώσεις, διότι το βακτήριο διασπείρεται εύκολα από το νερό. Νέες μολύνσεις προκαλούνται μετά από ράβδισμα, κλάδεμα, παγετό, χαλάζι ή δυνατό άνεμο. Δέντρα μικρής ηλικίας, όταν προσβληθούν, εξασθενούν γρήγορα και μπορεί να προκληθεί νέκρωση ολόκληρων των δέντρων. Η ποικιλία Κορωνέικη είναι πολύ ευαίσθητη στο βακτήριο.

Οδηγίες αντιμετώπισης

✱ Στη σύσταση νέου ελαιώνα αποφεύγετε την πυκνή φύτευση και επιλέγετε δενδρύλλια απαλλαγμένα από την ασθένεια.

✱ Αποφεύγετε το ράβδισμα, το κλάδεμα ή το καθάρισμα των δέντρων κατά τη διάρκεια υγρού και βροχερού καιρού.

✱ Τα προσβεβλημένα κλαδιά πρέπει να αφαιρούνται, να απομακρύνονται και να καταστρέφονται σε διαστήματα ξηρού καιρού. Τα εργαλεία κλαδέματος πρέπει να απολυμαίνονται συνεχώς κατά τη διάρκεια της εργασίας.

✱ Συστήνονται προληπτικοί ψεκασμοί με εγκεκριμένα χαλκούχα σκευάσματα αμέσως μετά από τη συγκομιδή, το κλάδεμα, έναν ισχυρό παγετό ή χαλάζι και σε κάθε περίπτωση δημιουργίας πληγών, ιδιαίτερα όταν ακολουθεί βροχερός καιρός.

Καπνιά

Πρόκειται για μύκητα, ο οποίος αναπτύσσεται κυρίως πάνω σε μελιτώματα κοκκοειδών. Κλάδοι, βλαστοί και φύλλα καλύπτονται από λεπτό μαύρο στρώμα με καρποφορίες του μύκητα και, στη συνέχεια, προκαλείται εξασθένιση. Ευνοείται από αυξημένη υγρασία σε ελαιώνες με πυκνή βλάστηση.

Οδηγίες αντιμετώπισης

✱ Κατάλληλο κλάδεμα και έγκαιρη καταπολέμηση των κοκκοειδών περιορίζουν την εξάπλωσή της.

✱ Επεμβάσεις κατά μυκητολογικών ασθενειών της ελιάς καταπολεμούν και την καπνιά. Μετά τη συγκομιδή συστήνεται εφαρμογή χαλκούχων.