ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΝΙΚΗΤΑΣ ΚΩΤΣΙΑΡΗΣ
«…το ζήτημα προσλαμβάνει φυλετικάς διαστάσεις. Αχαιοί και Ηλείοι… Φυλαί κατά φυλών! Ενα είδος εμφύλιου πελοποννησιακού πολέμου!»
(Εφημερίς των Συζητήσεων της Βουλής, Περίοδος ΙΔ’, Σύνοδος Α’, συνεδριάσεις 38 και 45, 1895)
Κορινθιακή σταφίδα. Ο επονομαζόμενος «μαύρος χρυσός» της αγροτικής οικονομίας. Το προϊόν που στήριξε όσο κανένα άλλο την οικονομία του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, από τα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα έως και λίγο πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στον ελλαδικό χώρο τη συναντάμε για πρώτη φορά στους ομηρικούς χρόνους. Γραπτές αναφορές για το εμπόριό της υπάρχουν από τον 12ο αιώνα.
Στα τέλη του 19ου αιώνα οι εξαγωγές της προς τις αγορές της Αγγλίας και της Γαλλίας αποτελούσαν το 55% του συνόλου των εξαγωγών της Ελλάδας, παρέχοντας μοναδική ώθηση στην οικονομία της χώρας.
Ανώτερη ποιοτικά τόσο από τη σουλτανίνα (ξανθιά σταφίδα) όσο και από την κοινή σταφίδα, κατακτά ακόμα και σήμερα τον κόσμο. Περασμένα μεγαλεία…
Ο Αύγουστος είναι ο μήνας του τρύγου για τη σταφίδα. Θα μαζευτεί σε αλώνια και θα μείνει εκεί κάτω από τον ήλιο μέχρι να ξεραθεί.
Αν ο καιρός είναι καλός, σε δύο εβδομάδες το πολύ είναι έτοιμη. Υπάρχουν φορές όμως που χρειάζεται να μείνει έως κι έναν μήνα κάτω από τον ήλιο. Και αλίμονο αν βρέξει.
Το αλώνι πρέπει να σκεπαστεί αμέσως για να μη σαπίσει ο καρπός.
Ο κυρ Ανδρέας είναι αγρότης σ’ ένα χωριό της Ηλείας. Εχει ελιές, παράγει ντομάτα και αγγούρι που πουλάει στη λαϊκή αγορά, αλλά η μεγάλη του αγάπη παραμένουν τα τρία στρέμματα κορινθιακής σταφίδας που έχει στην κατοχή του, κληρονομιά από τον πατέρα του.
«Παλιά όλο το χωριό είχε σταφίδα. Μισό στρέμμα ο ένας, δύο στρέμματα ο άλλος. Τώρα, πάει, τα ξεριζώσανε. Φυτέψανε άλλα πράματα. Σάμπως μπορούν να κάνουν κι αλλιώς; Η σταφίδα δεν πουλάει. 60 και 70 λεπτά το κιλό λένε πως θα την πάρουν φέτος. Ούτε τα έξοδά μας δεν βγάζουμε», λέει στην «Εφ.Συν.».
Κι όμως. Ενα μεγάλο κομμάτι της οικιστικής αλλά και πολιτιστικής παράδοσης της δυτικής Ελλάδας, το οποίο σώζεται ακόμα και σήμερα, οφείλει την ύπαρξή του στην καλλιέργεια και το εμπόριο της σταφίδας.
Τα λιμάνια της Πάτρας στην Αχαΐα και του Κατάκολου στην Ηλεία εκσυγχρονίστηκαν πολύ νωρίς ώστε να εξυπηρετούν τα καράβια (πριμαρόλια) που μετέφεραν τη σταφίδα στο εξωτερικό.
Η σιδηροδρομική γραμμή Πύργος-Κατάκολο στην Ηλεία ήταν η δεύτερη που κατασκευάστηκε στην Ελλάδα, μετά τη γραμμή Αθήνα-Πειραιάς, ώστε το τρένο να φτάνει ώς το λιμάνι, μεταφέροντας τον πολύτιμο καρπό.
Το θέατρο «Απόλλων» στην Πάτρα –έργο του Τσίλερ– και ο ναός του Αγίου Ανδρέα στην ίδια πόλη κατασκευάστηκαν από δωρεές σταφιδεμπόρων.
Πλήθος νεοκλασικών κτιρίων σε Ηλεία, Αχαΐα, Ζάκυνθο που σώζονται ακόμα και σήμερα αποτελούσαν σπίτια ή αποθήκες ανθρώπων που ασχολούνταν με το εμπόριο της σταφίδας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου