Σε χώρα γερόντων μετατρέπεται σταδιακά η Ελλάδα, όπως προειδοποιούν εδώ και χρόνια οι ειδικοί επιστήμονες, αλλά μαρτυρούν και τα στοιχεία των απογραφών για τη χώρα μας. Μειωμένες γεννήσεις και αύξηση του προσδόκιμου ζωής μεταβάλλουν διαρκώς την ηλικιακή κατανομή του ελληνικού πληθυσμού προς το ωριμότερο.Παρόλο που η τάση μείωσης των γεννήσεων γιγαντώθηκε τα μνημονιακά χρόνια της οικονομικής κρίσης, είχε αρχίσει να διαφαίνεται δεκαετίες νωρίτερα. Ωστόσο, η Ελλάδα παρόλο που γερνάει εξακολουθεί να μην υιοθετεί μια εθνική στρατηγική και ένα σχέδιο δράσης για την προστασία και τη βελτίωση της ζωής και της υγείας αυτού του ευάλωτου τμήματος του πληθυσμού με την Πολιτεία να αρνείται να αναλάβει τις ευθύνες που της αναλογούν κρυπτόμενη πίσω από την παραδοσιακή ελληνική οικογένεια και το δόγμα ότι τα παιδιά είναι αυτά που θα αναλάβουν τη φροντίδα των γονέων τους όταν αυτοί μεγαλώσουν.
Τα αντανακλαστικά κράτους και κοινωνίας ξυπνούν αλλά μόνο για λίγο όταν βλέπουν το φως της δημοσιότητας ανθρώπινες τραγωδίες, όπως η πρόσφατη του ηλικιωμένου ζευγαριού στην Κυψέλη, που και οι δύο σύζυγοι πέθαναν μόνοι και αβοήθητοι σε ένα διαμέρισμα μέσα στο κέντρο της πρωτεύουσας. Η ηλικιωμένη μάλιστα ούσα πιθανότατα μη αυτοεξυηρετούμενη άφησε αφυδατωμένη την τελευταία της πνοή, κάποια 24ωρα μετά το σύζυγό της.
Σήμερα αν και υπολογίζεται ότι ποσοστό περίπου 30% του πληθυσμού είναι άνω των 65 ετών δεν υπάρχει στη χώρα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την καλύτερη ζωη και υγεία στην τρίτη ηλικία. Την ίδια στιγμή η Ελλάδα αποτελεί τη μοναδική χώρα της Ευρωπαικής Ενωσης και πιθανότατα ολόκληρου του δυτικού κόσμου που δεν έχει αναγνωρίσει τη γηριατρική ως ιατρική ειδικότητα ή έστω ως εξειδίκευση.
Από την άλλη το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι», το οποίο είχε φέρει επανάσταση το 1997 όταν είχε ξεκινήσει πιλοτικά στους δήμους Νεάπολης - Συκεών και Περιστερίου χάνει διαρκώς κόσμο καθώς όσοι συνταξιοδοτούνται ή αποχωρούν δεν αντικαθίστανται με αποτέλεσμα σήμερα να εξυπηρετεί τα μισά άτομα από όσα εξυπηρετούσε πριν από μία δεκαετία. Πολλές παροχές έχουν ατονήσει και σε αρκετούς δήμους αυτό το πολλά υποσχόμενο πρόγραμμα έχει καταντήσει να προσφέρει απλά υπηρεσίες διανομής φαρμάκων και ειδών πρώτης ανάγκης. Οι εργαζόμενοι σε αυτό ύστερα από 20 χρόνια προυπηρεσίας βρίσκονται τώρα σε μία διαδικασία μονιμοποίησης, ενώ παρά τις αυξημένες ανάγκες του προγράμματος περίπου 164 εξ αυτών έμειναν εκτός των οριστικών πινάκων διορισμού.
Στις χώρες του εξωτερικού όλο και περισσότερο εγκαταλείπεται η τάση της ιδρυματοποίησης μέσα στα γηροκομεία και επιλέγεται το μοντέλο «γερνάω στο σπίτι», αλλά έχοντας μια σταθερή βοήθεια και στήριξη μέσω των κατάλληλων υπηρεσιών από την Πολιτεία.
Το κράτος είναι άλλωστε αυτό που θα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του καθώς οι υπόλοιπες δράσεις όπως αυτή της συμβίωσης ηλικιωμένων σε ένα κοινό σπίτι μέσω προγραμμάτων στη φιλοσοφία «γερνάω με φιλους» (cohousing) που έχει εφαρμοστεί σε σκανδιναβικές χώρες ή πρωτοβουλιών, όπως αυτή της υιοθεσίας ενός παππού (adopt a grandparent» που εφαρμοζονται σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, μόνο συμπληρωματικά μπορούν να λειτουργήσουν.
Οι σημερινοί 40άρηδες και 50άρηδες θα γεράσουν ακόμα πιο μόνοι αν δε ληφθούν μέτρα
Μία τελευταία ευκαιρία φαίνεται πως έχει και η χώρα μας να αναγνωρίσει την ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών για τους ηλικιωμένους καθώς πρόκειται για μία μακρόχρονη διαδικασία που πρέπει να γίνει σταδιακά.
Η κλεψύδρα έχει ήδη αναποδογυρίσει για πολλούς λόγους καθώς όσο περνούν τα χρόνια τα παιδιά λιγοστεύουν, πολλά ζευγάρια κάνουν μόνο ένα παιδί ή αποφασίζουν να μην αποκτήσουν κανένα είτε επειδή δε θέλουν ή επειδή η οικονομική τους κατάσταση δεν το επιτρέπει και το καθυστερούν όλο και περισσότερο. Το κοινωνικό μοντέλο αλλάζει διαρκώς και πολλά νοικοκυριά παραμένουν μονομελή, γεγονός που σημαίνει πως στο μέλλον θα χρειαστούν κάποια βήθεια.
Οπως όλα δείχνουν, οι σημερινοί 40άρηδες και 50άρηδες θα γεράσουν διαφορετικά είτε έχουν αποκτήσει οικογένεια, είτε όχι. Θα είναι σε μία πολύ διαφορετική θέση απ΄αυτή που βρίσκονται σήμερα οι 65άρηδες ή οι 70άρηδες. Μπορεί να έχουν καλύτερη υγεία, αλλά τα πράγματα να είναι χειρότερα από άποψη μοναξιάς.
«Γι΄αυτό χρειάζεται η κοινωνία να γίνει πιο προνοητική μιας και γνωρίζουμε τι θα συναντήσουμε στο μέλλον», εξηγεί στο «ethnos.gr», η Αλεξάνδρα Τραγάκη, καθηγήτρια οικονομικής δημογραφίας στο τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου.
Ο ολοένα αυξανόμενος αριθμός των μοναχικών ηλικιωμένων αποτελεί μία ακόμα παράπλευρή απώλεια του brain drain. Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια «αιμορραγεί» πληθυσμιακά συνεχώς καθώς όλο και περισσότεροι νέοι άνθρωποι αποφασίζουν να μεταναστεύσουν αναζητώντας εργασία, καλύτερη τύχη και καλύτερες αμοιβές στο εξωτερικό.
Σήμερα, όπως επισημαίνει η κυρία Τραγάκη, υπολογίζεται ότι περίπου ένας στους τρεις πολίτες της χώρας είναι άνω των 65 ετών: «Το ποσοστό είναι πολύ μεγαλύτερο από το ποσοστό των παιδιών ή των κατοίκων κάτω των 20 ετών με την τάση να αυξάνεται συνεχώς. Δεν ειναι βεβαίως όλοι σε κατάσταση ανάγκης, αλλά μπορεί κανείς να πιθανολογήσει ότι το αμέσως επόμενο διάστημα πολλοί θα βρεθούν».
Προσθέτει ότι θα πρέπει απαραιτήτως να προνοήσουμε για το μέλλον: «Στην εποχή μας έχουμε μικρότερες οικογένειες και μεγαλύτερα ποσοστά ατεκνίας κι αυτό αλλάζει τον τρόπο που θα γερνάμε, τον τρόπο που φαντάζεται κανείς τα γηρατειά του. Το πλαίσιο αλλά και οι ανάγκες είναι πλέον εντελώς διαφορετικές. Σε όλο αυτό το πλέγμα έπαιξε ρόλο και η οικονομική κρίση και το γεγονός ότι παλαιότερα στηριζόσουν στην οικογένεια, αλλά η οικογένεια βρισκόταν κοντά, γύρω. Τώρα δεν είναι. Μπορεί να υπάρχουν παιδιά και αυτά να ζουν σε άλλη πόλη ή σε άλλη χώρα οπότε η στήριξη που μπορεί κανείς να φανταζόταν ότι θα έχει, δεν υπάρχει»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου