O ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΩΝ ΓΑΡΓΑΛΙΑΝΩΝ ΕΓΚΥΜΟΝΕΙ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΥΓΕΙΑΣ

Με μεγάλη αγανάκτηση οι πολίτες των Γαργαλιάνων  παρακολουθούμε το «σίριαλ» που λέγεται βιολογικός καθαρισμός στην πόλη των Γαργαλιάνων, κάθε φορά που δημοσιοποιείται ότι ένας ακόμη μικρός οικισμός της Μεσσηνίας λίγων  εκατοντάδων κατοίκων εντάχθηκε σε πρόγραμμα χρηματοδότησης, προκειμένου να κατασκευάσει  βιολογικό καθαρισμό που θα του επιτρέπει να διαχειρίζεται τα αστικά λύματα. Ενημερώνουμε αυτούς που δεν το ξέρουν ακόμη, ότι η πόλη των Γαργαλιάνων είναι σήμερα ο μοναδικός οικισμός στη Μεσσηνία άνω των 5000 κατοίκων που δεν έχει κατασκευάσει βιολογικό καθαρισμό και δεν φαίνεται ορατό στο άμεσο μέλλον να κατασκευάσει, λόγω της αδιαφορίας που εκτυλίσσεται στις πλάτες των κατοίκων από τους υπεύθυνους για το θέμα αυτό.

Η Μεσσήνη, οι Γαργαλιάνοι τα Φιλιατρά και η Κυπαρισσία χαρακτηρίζονται ως οικισμοί άνω των 5000 κατοίκων στο Νομό Μεσσηνίας και θα έπρεπε να λειτουργούν βιολογικοί καθαρισμοί σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής ένωσης εδώ και αρκετά χρόνια, πράγμα που έγινε, εκτός από την πόλη των Γαργαλιάνων. Σήμερα βέβαια έχουμε βιολογικούς καθαρισμούς που λειτουργούν, κατασκευάζονται ή είναι σε φάση πραγματικής και όχι «μαϊμού» ένταξης στο ΕΣΠΑ σε πάρα πολλούς μικρότερους οικισμούς, όπως οι Πύλος, Χώρα, Μεθώνη, Κορώνη Πεταλίδι, Κοπανάκι, Αετός και άλλους στην περιοχή της Μάνης.

Τι συμβαίνει λοιπόν με τους Γαργαλιάνους εδώ και 21 χρόνια, από το 1992 που ξεκίνησε η μελέτη του έργου; Πρόκειται για επίδειξη ανικανότητας, νοητική ανεπάρκεια, βαριά αμέλεια, περιφρόνηση προς την κοινωνία, αδιαφορία για τη δημόσια υγεία, υποτίμηση της νοημοσύνης των πολιτών, από αυτούς που άσκησαν και ασκούν έως σήμερα διοίκηση στην πόλη αυτή; Πρόκειται μήπως για αδυναμία της τοπικής κοινωνίας να μπορέσει να επιβάλει και να εξασφαλίσει στο θέμα αυτό, όπως και σε άλλα θέματα , στοιχειώδεις  ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, σε μία πόλη που από το μεσοπόλεμο έως την αρχή της επταετίας, παρά τις πληγές της, άνθισε κοινωνικά, οικονομικά, πολιτιστικά με αξιόλογες υποδομές και προσόντα που την έκαναν υπολογίσιμη; Είναι δυνατόν η μελέτη για ένα τόσο απλό έργο όπως είναι ο βιολογικός καθαρισμός, να διαρκεί 21 χρόνια και να μην έχει τελειώσει ακόμη;

Η μελέτη ξεκίνησε από τις πρώτες στη Μεσσηνία γι’ αυτού του είδους τα έργα μετά την Καλαμάτα το 1992 επί Δημαρχίας Κυριαζή Κατρίτση και η σύμβαση αφορούσε πλήρες το έργο για την πόλη Γαργαλιάνων, δηλαδή τα δίκτυα, τις εγκαταστάσεις του Βιολογικού και τον αγωγό διάθεσης στη θάλασσα. Το 1994 δήμαρχος εξελέγη ο Σπύρος Μπουντάς, και στη διάρκεια της 8-ετούς θητείας του παραδόθηκαν το 2000 η οριστική μελέτη των δικτύων, η προκαταρκτική μελέτη και η χωροθέτηση για τη θέση του βιολογικού. Το 2002 όταν Δήμαρχος ανέλαβε ο Σταύρος Καλοφωλιάς, είχαν ήδη παραδοθεί στο Δήμο από το 2000, η οριστική μελέτη για τα δίκτυα η προκαταρκτική για το βιολογικό και είχε υπογραφεί η απόφαση του Περιφερειάρχη για την προέγκριση χωροθέτησης του βιολογικού στη θέση Τσίκουζα που είχε διάρκεια 5 χρόνων, εντός των οποίων θα έπρεπε να εγκριθούν οι περιβαλλοντικοί όροι. Η τότε Δημοτική αρχή, αντί να δώσει εντολή για άμεση σύνταξη της περιβαλλοντικής μελέτης με σκοπό την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων και στη συνέχεια πρόταση για χρηματοδότηση του έργου από το Γ’ ΚΠΣ, αφού αδράνησε για δύο χρόνια, έδωσε εντολή στο μελετητή να προχωρήσει στα πλαίσια συμπληρωματικής σύμβασης σε προμελέτη για ένταξη στο βιολογικό της πόλεως Γαργαλιάνων, των Δημοτικών διαμερισμάτων του Καποδιστριακού πλέον Δήμου.     

 Μεσολάβησαν οι δημοτικές εκλογές του 2006, χωρίς να υπάρχει καμία εξέλιξη σχετικά με την απαιτούμενη περιβαλλοντική μελέτη ή πρόταση χρηματοδότησης για το έργο που ήταν πλέον στα αζήτητα. Μετά τις εκλογές του 2006 και την επανεκλογή του Σταύρου Καλοφωλιά η υπόθεση βιολογικός καθαρισμός εγκαταλείφτηκε. Κάποια στιγμή παραδόθηκαν από τον ανάδοχο οι προμελέτες για τα δημοτικά διαμερίσματα, με τις οποίες κανείς δεν ασχολήθηκε. Το διάστημα αυτό ο γειτονικός Δήμος Νέστωρος υλοποιούσε ανάλογο έργο με μελέτη που ξεκίνησε το 2002 ολοκληρώθηκε το 2005 και το  2007 χρηματοδοτήθηκε και δημοπρατήθηκε το έργο, ενώ τα έργα του COSTA NAVARINO ήταν στην τελική φάση. Η δημοτική αρχή προκειμένου να δικαιολογήσει την αδράνειά της για το θέμα αυτό, πρόβαλε ανυπόστατες φήμες ότι είναι σε συνεννόηση με το Δήμο Νέστωρος για δημιουργία κοινού βιολογικού, ή ότι είναι σε συνεννόηση με τον Κωνσταντακόπουλο για να οδηγηθούν και τα λύματα του Δήμου Γαργαλιάνων στην ΠΟΤΑ. Με την πάροδο του χρόνου τα σενάρια διαψεύστηκαν και κανείς πλέον δεν ασχολείτο με το θέμα το βιολογικού.

Προς το τέλος της τετραετίας 2008-2010, αφού «ανακαλύφτηκε» ότι η απόφαση για την χωροθέτηση του βιολογικού είχε λήξει επειδή είχε παρέλθει πενταετία χωρίς ο φορέας να έχει καταθέσει περιβαλλοντική μελέτη για το έργο, αποφάσισαν να «δράσουν» και έδωσαν εντολή στο μελετητή να συντάξει νέα κοινή πλέον μελέτη σύμφωνα με τη νομοθεσία, για την χωροθέτηση-περιβαλλοντική αδειοδότηση,  την οποία κατέθεσαν στην περιφέρεια και δεν ασχολήθηκε πλέον κανείς. Έτσι «ξεμπέρδεψαν» με το έργο του βιολογικού και η συμβολή τους στα 8 χρόνια ως δημοτική αρχή ήταν ότι αφού άφησαν να λήξει η απόφαση για τη χωροθέτηση, στην εκπνοή της δεύτερης τετραετίας κατέθεσαν την περιβαλλοντική μελέτη με ελλείψεις και προβλήματα, όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια. Παράλληλα το διάστημα αυτό άρχισαν αντιπαραθέσεις με τον ανάδοχο, που σήμερα έχουν πάρει άλλη διάσταση, ο οποίος πίεζε για πληρωμή δεδουλευμένων και απαιτούσε μέσω συγκριτικού πίνακα για επέκταση της σύμβασης και κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας, εκτιμώντας ότι θα πρέπει να του ανατεθεί η σύνταξη της οριστικής μελέτης των δικτύων και για τα δημοτικά διαμερίσματα.

Η Δημοτική αρχή του Καλλικρατικού πλέον Δήμου Τριφυλίας αφού κληρονόμησε το έργο «βιολογικός Γαργαλιάνων» στο τέλος του 2010 που ανέλαβε, μετά από διάφορες διεργασίες, ζυμώσεις και ερωτηματικά για το τι κάνουμε τώρα, αντί να ασχοληθεί με την προώθηση της έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων και τις εξωπραγματικές οικονομικές απαιτήσεις του αναδόχου, έκανε κάτι ποιο «έξυπνο» από τους προηγούμενους.

Απόσπασε υπόσχεση από τον Περιφερειάρχη για «ένταξη» του έργου σε χρηματοδότηση και υπέγραψε πριν από δύο χρόνια περίπου προγραμματική σύμβαση με την περιφέρεια Πελοποννήσου, η οποία θα «αναλάμβανε» με τις υπηρεσίες της, την υποχρέωση να επικαιροποιήσει τη μελέτη, να εγκρίνει τους περιβαλλοντικούς όρους και να συντάξει την πρόταση χρηματοδότησης για το ΕΣΠΑ. Έτσι πέταξε το «μπαλάκι» στον Τατούλη, ο οποίος με τόσα έργα που έχει σε επίπεδο Πελοποννήσου που να προλάβει να ασχοληθεί με το βιολογικό των Γαργαλιάνων. Η πραγματικότητα είναι ότι το έργο για μια ακόμη φορά είναι στα αζήτητα και οι υπηρεσίες που είναι υπεύθυνες για τη χρηματοδότηση αυτών των έργων, ζητάνε επικαιροποίηση,  πληρότητα των μελετών και έγκριση των περιβαλλοντικών όρων προκειμένου να το εντάξουνε για χρηματοδότηση. Φυσικά η προγραμματική σύμβαση δεν έχει καμία ισχύ, αφού η Περιφέρεια δεν έχει προβεί σε καμία ενέργεια στα πλαίσια της και είναι πλέον κενό γράμμα.

 Η κατάσταση σήμερα έχει ως εξής. Η μελέτη επειδή έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα από την παράδοσή της το 2000 και επειδή η νομοθεσία έχει τροποποιηθεί χρειάζεται αναθεώρηση, όπως αναθεώρηση απαιτείται και για τα τεύχη δημοπράτησης, ενώ πρέπει να εγκριθούν και οι περιβαλλοντικοί όροι. Ποιος θα τα κάνει αυτά και με τι σύμβαση; Ο ανάδοχος έχει καταθέσει κατά του Δήμου δύο αγωγές χωρίς η δημοτική αρχή να έχει ακόμη ασχοληθεί μαζί τους, με τις οποίες οι οικονομικές του απαιτήσεις ανέρχονται περίπου σε 310.000 ευρώ, χωρίς να υπολογίσουμε τα χρήματα που θα ζητήσει για την επικαιροποίηση- συμπλήρωση των μελετών.

Συμπέρασμα: είμαστε πάλι στην αρχή όπως πριν 21 χρόνια, ενώ έχουν πληρωθεί μέχρι στιγμής στον ανάδοχο τουλάχιστον 500.000 ευρώ και του οφείλονται και άλλα. Πόσα; δεν ξέρουμε ακόμη εάν δεν γίνουν τα δικαστήρια, για μία μελέτη η οποία δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί.      

Η πόλη των Γαργαλιάνων που αριθμεί 6000 μόνιμους κατοίκους, έχει καταντήσει ένα απέραντο αποχωρητήριο με την πλειοψηφία των κατοίκων να συνδέουν απροκάλυπτα και με την ανοχή της δημοτικής αρχής τα λύματα με τους υπονόμους των όμβριων. Παντού όπου και να πας, γύρω από την πλατεία ή στις γειτονιές τα βοθρολύματα εκβάλουν είτε στο υπόγειο δίκτυο όμβριων είτε στα ρείθρα και στους δρόμους, παντού τρέχουν νερά και το καλοκαίρι η κατάσταση γίνεται αφόρητη από τη δυσωδία που αναδύεται. Οι σκουληκόμυγες και τα κουνούπια εφορμούν μέσα στα σπίτια μας με το που θα ανοίξουμε την πόρτα ή το παράθυρό μας. Παντού σε όλη την πόλη υπάρχουν εκτεταμένες μόνιμες εστίες βρωμιάς. Τα λύματα από τον Ανεμόμυλο επιφανειακά φτάνουν μέχρι τα φρεάτια στην εκκλησία των Αγίων Πάντων. Από τον Άγιο Σπυρίδωνα κατεβαίνουν μέχρι το γήπεδο και την περιοχή του Γυμνασίου. Το υγειονομικό έχει έλθει αρκετές φορές για το θέμα αυτό, αλλά όπως ο καθένας αντιλαμβάνεται δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα.

Υπάρχει πλέον σοβαρό θέμα δημόσιας υγείας. 

Αναστασόπουλος Νίκος

Γαργαλιάνοι