Από το βιβλίο, του αειμνήστου πολυαγαπημε'νου μου αδελφού ΓΙΑΝΝΗ, με τον τίτλο" ΑΡΤΙΚΙΟΝ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ" και τις προσωπικές μου αναμνήσεις.
ΤΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ ΜΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ
Επίτιμου Υπαρχηγού ΕΛ.ΑΣ. ε.α, συγγραφέα
_. Τις Κυριακές στο Παζάρι στο Κοπανα'κι.
___________. _______________
Οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού, πήγαιναν κάθε Κυριακή συνήθως, καβάλα επάνω στο σαμάρι, που έβαζαν στα μουλάρια, όταν δεν τα είχαν φορτωμένα, με δια'φορα προ' ι'οντα, στο παζάρι στο Κοπανα'κι.
Αν υπήρχε διαθέσιμο, δεύτερο μουλάρι, τα παιδιά (αγόρια) πήγαιναν καβάλα, διαφορετικά, πήγαιναν η' πισωκα'πουλα η' με τα πόδια.
Τα πράγματα' τους, όταν έφταναν στο Κοπανα'κι τα άφηναν οι περισσότεροι στου Μήτσου - Γυ'φτου (Μήτσου Αγγελόπουλου, στο "γύφτικο", όπου εκεί καλυβω'8.30μμνανε και τα μουλάρια τους.
Η απόσταση ήταν τουλάχιστον ΑΡΤΙΚΙ - Κοπανα'κι, μιάμιση ώρα και ο δρόμος ήταν χάλια, με πολλές λάσπες, που μπορούσε να κολλήσει κάνεις μέσα, όταν πήγαινε με τα πόδια.
Στο παζάρι πουλούσαν, πορτοκάλια, τομάτες, κοτόπουλα, αυγά και άλλα προ' ι'οντα και αγόραζαν, τα αναγκαία τρόφιμα της εβδομάδας, ζα'χαρι, καφέ, μακαρόνια, ρύζι, φάρμακα, και ότι άλλο θα χρειάζονταν.
Αγόραζαν και μια φραντζόλα άσπρο ψωμί,από το φούρνο, γιατί είχαν βαρεθεί το σταρε'νιο μαύρο και ξερό του σπιτιού τους η' και κανένα παστέλι η' λίγο χαλβά.
Στο παζάρι έβγαζαν οι μεγάλοι στην ηλικία και τις αναγκαίες', για ταυτότητα φωτογραφίες.
Η αγορά παπουτσιών για τα μέλη της οικογένειας, ο'ποτε αυτή , ήταν προγραμματισμένη, το συνηθέστερο, μια φορά του έτους, γινόταν από το μαγαζί του Κατσουλο'γιαννη.
Τα παπούτσια ήταν" βακε'τα" χονδρα' και σκληρά, που όταν τα φορούσαν, συνήθως τα παιδιά για το σχολείο, "έκοβαν" τα πόδια, τα τραυμα'τιζαν δηλαδή.
Καβάλα πισωκα'πουλα στα μουλα'ρια.
_________________. _____________
Όταν η οικογένεια πήγαινε στα χωράφια για δουλειές, τα παιδιά όταν ήταν μικρά, αν υπη'ρχε ζώο (μουλάρι γα'ι'δου'ρι), που περι'σσευε, δηλαδή δεν ήταν κάποιος άλλος μεγαλύτερος για να ανέβει, ανέβαιναν " καβαλα'γανε" , εφόσον βέβαια μπορούσαν να κρατιούνται από "τα κολιτσα'κια" και δεν υπήρχε κίνδυνος να πέσουν, από το σαμάρι.
Όταν δεν ήταν ελεύθερο ζώο, τα παιδιά (αγόρια), τα έβαζαν να καβαλα'νε πισωκα'πουλα , δηλαδή όχι πάνω στο σαμάρι του ζώου που καθόταν ο κανονικός επιβάτης, αλλά στο πίσω μέρος, πάνω στα "καπου'λια" του ζώου.
Πισωκα'πουλα επίσης τα έβαζαν και καβαλα'γανε, όταν στο σαμάρι ήταν φορτωμένα κάποια πράγματα.
Ιδιαίτερα, όταν πήγαιναν στα πανηγύρια στην Αγία Σωτη'ρω, στο Βαρυμπο'πι, στις 6 Αυγούστου η' στην Αγία Παρασκευή της Βανα'δας στις 26 Ιουλίου ', έπαιρναν και τα μικρά παιδια' στο ίδιο ζώο, τα οποία έκαναν μεγάλη χαρά, γιατί έβλεπαν πολύ κόσμο και θα έπαιρναν καραμέλες και κανένα μικρό παιχνιδάκι.
. Στα πανηγύρια πήγαιναν από την παραμονή και κοιμω'ντουσαν στρωματσα'δα, υπαίθρια δηλαδή, σχεδόν όλοι οι επισκέπτες, έξω από την Εκκλησία.
. Οι αποστάσεις αυτές, ήταν (3)τρει'ς και τέσσερεις (4) ώρες με το μουλάρι, χωρίς να κουράζονται, ούτε οι γονείς , ούτε τα παιδιά, από την ζέστη την ημέρα και το κρύο το βράδυ.
Πισωκα'πουλα ε'βαζαν τα παιδιά (αγόρια) , και όταν πήγαιναν στη Κυπαρισσία, για διάφορες δουλειές της οικογένειας.
Εκεί υπήρχε και το Γυμνάσιο και πολλά παιδιά, που οι γονείς τους είχαν οικονομική άνεση, τα έστελναν στο σχολείο. Η απόσταση ήταν τέσσερεις ώρες (4) μετάβαση και άλλες τόσες επιστροφή.
_Τα βαφτίσια που γινόντουσαν, στην Εκκλησία του χωριού.
________________. _____________________
Όταν γινόταν βάφτιση στην Εκκλησία, τα παιδιά τρέχανε, για το πιο θα πει ΠΡΩΤΟ στους γονείς του βαφτιζομε'νου, το όνομα που δόθηκε στο παιδί τους, που βαφτιζο' ταν, για να ανταμειφθούν αμέσως, με κάποιο μικρό χρηματικό ποσό.
Υπόψη ότι, τότε, οι γονείς παρέμεναν έξω από την Εκκλησία, μέχρις ότου ο Παπάς, πει το όνομα του παιδιού και μετά έμπαιναν μέσα.
Σε πολλές βαφτίσεις, γινόταν μεγάλη προσπάθεια από τα παιδια', για το ποιο' θα μαζέψει τα περισσότερα χρήματα, από αυτά που είχε πετάξει ψηλα' στη βάφτιση, ο νονός του βαφτιζομε'νου παιδιού και ήταν πεσμένα κάτω στο δα'πεδο.
_Τα προικια' της νύφης, που έπαιρναν με τα μουλάρια, τα δύο φαγητά στο τραπέζι του γάμου και τα κουπα'ρια(ποτη'ρια με κρασί).
__________________. ___________________
Οι συμπεθε'ροι έπαιρναν τα προικια' , από το σπίτι της νύφης, την Παρασκευή, προ του γάμου που γινόταν την Κυριακή , αφού προηγουμένως τα είχαν απλώσει, σε κοινή θέα για συγγενείς, φίλους και συγχωριανου'ς.
Πριν τα φορτώσουν στα μουλάρια, συνηθιζο'ταν, όταν ήταν στοιβαγμε'να, να βάζουν επάνω στα προικια' ένα μικρό παιδί, συνήθως αγόρι και όταν ε'φευγαν και χαιρετου'σαν,
πέταγαν και κάποια χρήματα τα οποία έπαιρνε ο μικρός.
Η κάθε οικογένεια έκανε το τραπέζι του γάμου, χωριστά από την άλλη.
Ετοίμαζαν πλούσιο τραπέζι, για τους καλεσμένους συγγενείς και φίλους, και τελείωνε τα ξημερώματα της Δευτέρας.
Το τραγούδι και ο χορός έδιναν και έπαιρναν. Τα φαγητά άφθονα. Το δείπνο ήταν πλούσιο. Είχε συνήθως δύο κύρια πιάτα, βραστό και ψητό στο φούρνο και σε κάποιες περιπτώσεις και τρίτο πιάτο, σαλάτες, τυριά και άφθονο κρασί.
Ε'πιναν τα λεγόμενα "κουπα'ρια", ( 3-5) ποτη'ρια γεμάτα με κρασί, τα οποία ση'κωναν ψηλα' και εύχονταν στους νεόνυμφους.
Στο τραπέζι την έναρξη την έδινε ο κουμπάρος. Σηκωνόταν όρθιος και αφού είχε γεμίσει τον απαραίτητο αριθμό ποτηριών με κρασί, έλεγε στους παρευρισκομε'νους :
" Ησυχία. Ορισμός : Όλοι απαντούσαν του Θεού".
Ο κουμπάρος συνέχιζε :" το πρώτο κουπαρα'κι /ποτηράκι το πίνουμε στη υγεία των νεονύμφων.
Να ζήσουν ευτυχισμένοι και να'χουνε πολλούς και καλούς απογόνους.
Το δεύτερο στην υγεία του κουμπάρου ( πατέρα του γαμπρού)........ το τρίτο στην υγεία του...... κ. λ. π. και στο τέλος έλεγε, γεια' σου π.χ.Για'ννη.
"Έπινε το κρασί που είχαν μέσα τα ποτήρια, τα ξαναγε'μιζε με κρασί και τα προωθου'σε σε αυτόν που είχε πει, π. χ. στο Γιάννη, για να τα πιει' και μετά αυτός , κατά τον ίδιο τρόπο, έλεγε το όνομα α'λλου, αφού εν τω μεταξύ θα τελείωνε το τραπεζι'τικο τραγούδι, που είχαν αρχίσει να τραγουδάνε.
Σας ευχαριστώ
Δημήτριος Μητρόπουλος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου