Οι νομοί Κορινθίας, Λακωνίας, Αρκαδίας, Μεσσηνίας, Αχαΐας, Ηλείας, Αιτωλοακαρνανίας και η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου συγκαταλέγονται στις πιο επικίνδυνες περιοχές για τροχαία δυστυχήματα σε όλη την Ευρώπη, σύμφωνα με διεξοδική μελέτη της ισπανικής εφημερίδας El Confidencial, τα στοιχεία της οποίας επεξεργάστηκε η «Εφ.Συν.»
Τα πιο επικίνδυνα μέρη για να οδηγεί κάποιος στην Ελλάδα είναι η Πελοπόννησος, τα νησιά του νοτίου Αιγαίου, η Δυτική Ελλάδα και ακολούθως η Στερεά Ελλάδα και η Κρήτη. Το συμπέρασμα προκύπτει από διεξοδική μελέτη της ισπανικής εφημερίδας El Confidencial και του δημοσιογραφικού δικτύου Pulse, στο οποίο συμμετέχει η «Εφ.Συν.», με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat (2022) για το σύνολο των θανάτων και των αιτιών τους σε ολόκληρη την Ευρώπη ανά γεωγραφικό διαμέρισμα (κατηγορία Nuts2).
Μπορεί ως απόλυτα νούμερα οι περισσότεροι θάνατοι από τροχαία να καταγράφονται, όπως είναι αναμενόμενο, στα μεγάλα αστικά κέντρα και ειδικά στην Αττική, ωστόσο είναι οι νομοί της Κορίνθου, της Λακωνίας, της Αρκαδίας, της Μεσσηνίας (αλλά όχι της Αργολίδας) αυτοί που κατατάσσονται πρώτοι σε θανατηφόρα τροχαία με 9,72 νεκρούς ανά 100.000 κατοίκους κάθε χρόνο.
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου καταγράφει κατά μέσο όρο 9,09 νεκρούς (εξαιτίας και της αυξημένης τουριστικής κίνησης), ενώ η περιοχή της Δυτικής Ελλάδας, στην οποία συμπεριλαμβάνονται η Αχαΐα, η Ηλεία και η Αιτωλοακαρνανία, έρχεται τρίτη σε αυτή τη μακάβρια λίστα με 8,85 νεκρούς, η Στερεά Ελλάδα (πλην Αττικής) τέταρτη με 7,96 και η Κρήτη πέμπτη με 7,13 νεκρούς.
Οι παραπάνω γεωγραφικές περιοχές αποτελούν τις πιο επικίνδυνες ευρωπαϊκές περιοχές της Μεσογείου για να οδηγεί κανείς και η μόνη που είναι χειρότερη είναι η Περιφέρεια Αλεντέζου στον πορτογαλικό Νότο. Εξαιρούνται αρκετές νοτιοδυτικές περιοχές της Τουρκίας που παρουσιάζουν εξίσου αρνητική εικόνα ή και ακόμα χειρότερη.
Κίνδυνος θάνατος
Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, βάσει της έρευνάς μας, προκύπτει ότι η Πελοπόννησος, τα νησιά του νοτίου Αιγαίου και το συγκεκριμένο τμήμα της Δυτικής Ελλάδας συμπεριλαμβάνονται στις 20 πιο επικίνδυνες περιοχές για πρόκληση θανατηφόρου τροχαίου δυστυχήματος σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Τραγική είναι η κατάσταση σε όλη τη Ρουμανία και ειδικά στη δυτική περιφέρεια της Τιμισοάρα, στην ανατολική και κεντρική Πολωνία, στην τουριστική δυτική Κροατία, σε ολόκληρη τη Λετονία και τη Σερβία, ενώ στην έρευνα δεν περιλαμβάνονται, λόγω έλλειψης δεδομένων, το Κόσοβο, το Μαυροβούνιο και η Αλβανία, όπου ο βαθμός επικινδυνότητας είναι εξίσου μεγάλος.
Η σύγκριση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ των χωρών με τα θανατηφόρα τροχαία δυστυχήματα (ανά 100.000 κατοίκους) δείχνει πως, εκτός όλων των άλλων, ο φόρος αίματος στην άσφαλτο έχει και οικονομικές συσχετίσεις. Σημειώνεται ότι στις 24 Ιουνίου 2025 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας των Μεταφορών (ETSC) δημοσιοποίησε την έκθεσή του για την οδική ασφάλεια στην Ευρώπη το 2024.
Για ακόμα μία χρονιά οι θάνατοι και οι τραυματισμοί από τροχαία στην Ευρώπη απέχουν πολύ από τους στόχους που τέθηκαν τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και από τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών. Συνολικά 20.017 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στους δρόμους της Ε.Ε. το 2024, μια μείωση κατά 2% σε σύγκριση με το 2023, μείωση που θα αποδειχθεί μικρότερη όταν κατατεθούν τα οριστικά στοιχεία από όλες τις χώρες. Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος που έχει τεθεί για μείωση 50% έως το 2030, ήταν απαραίτητη η μείωση κατά 6,1% κάθε χρόνο.
Οπως αναφέρει ο Σύλλογος SOS Tροχαία Εγκλήματα, «για μια ακόμα χρονιά, ανάμεσα στις ασφαλέστερες χώρες της Ευρώπης περιλαμβάνονται τρεις χώρες που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η Νορβηγία (με τον μικρότερο αριθμό θανάτων στην Ευρώπη το 2024), το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ελβετία, καθώς και δυο χώρες-μέλη της Ε.Ε., η Σουηδία και η Φινλανδία, που ακολουθούν δική τους πολιτική κωδικοποιημένη ως “Οραμα Μηδέν – Vision Zero”, που διαφέρει ουσιαστικά από το ευρωπαϊκό ευχολόγιο. Το γεγονός δεν φαίνεται να απασχολεί καθόλου αυτούς που χαράσσουν την “ευρωπαϊκή πολιτική για την οδική ασφάλεια”».
Αυξητική τάση
Για την Ελλάδα τα (προσωρινά) στοιχεία που παρατίθενται είναι δυστυχώς ακόμα χειρότερα από την προηγούμενη χρονιά: 665 νεκροί το 2024 (αύξηση κατά 2,9% σε σχέση με το 2023), αύξηση που θα είναι μεγαλύτερη όταν γίνουν γνωστά τα τελικά στοιχεία.
Το 2024 η Ελλάδα με 64 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκων «κατόρθωσε» να ανέβει στην 29η θέση ανάμεσα σε 32 χώρες (τρίτη χειρότερη από το τέλος), συνεχίζοντας την αιματηρή παράδοση: 26η θέση το 2023, 27η το 2022, 26η το 2021. Ο αριθμός των 64 νεκρών ανά εκατομμύριο κατοίκων στη χώρα μας υπερβαίνει κατά πολύ τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (45), ενώ υπολείπεται ακόμα και από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 2014 (55).
Οπως αναφέρει ο Σύλλογος SOS Τροχαία Εγκλήματα, «ο στόχος ή καλύτερα η ευχή για μείωση των θανάτων κατά 50% στη δεκαετία είναι πρακτικά ανέφικτος, ενώ βρισκόμαστε στο μέσον της δεκαετίας. Με εξαίρεση το 2020, όπου εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων κυκλοφορίας λόγω COVID είχαμε μια δραστική μείωση των θανάτων από τροχαίες συγκρούσεις, τα υπόλοιπα χρόνια η πτωτική τάση είναι εξαιρετικά μικρή. Διανύουμε την τρίτη συνεχόμενη δεκαετία σε ευρωπαϊκό επίπεδο που οι στόχοι που τέθηκαν για μείωση κατά 50% των θανάτων από τροχαίες συγκρούσεις αποδεικνύονται ψευδεπίγραφοι».
Η πιθανότητα θανάτου για έναν χρήστη του οδικού δικτύου στην Ελλάδα το 2024 ήταν πάνω από τριπλάσια από ό,τι στη Νορβηγία, τη Σουηδία και τη Μάλτα και πάνω από διπλάσια σχετικά με τη Δανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Λουξεμβούργο, την Ελβετία, τη Σλοβενία και πολύ μεγαλύτερη από ό,τι στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Από την άποψη της οδικής ασφάλειας, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας των Μεταφορών, η Ελλάδα σταθερά παραμένει στη χειρότερη ομάδα στην Ευρώπη μαζί με τις Κροατία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία, χώρες στις οποίες δεν υπάρχει διαχρονικά καμία θετική εξέλιξη. Είναι προφανές πως και για την Ελλάδα η ευχή για μείωση των θανάτων κατά 50% μέχρι το 2030 δεν θα πραγματοποιηθεί.
Ελληνικό «ανέκδοτο»
Περισσότεροι νεκροί σε τροχαία δυστυχήματα καταγράφηκαν το 2024 στα οδικά δίκτυα των Περιφερειών Δυτικής Ελλάδας και Πελοποννήσου, σύμφωνα με τα στοιχεία και της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Το δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ για τις συγκεκριμένες περιφέρειες επιβεβαιώνουν την τάση που διαπιστώσαμε από την έρευνα του δημοσιογραφικού δικτύoυ Pulse. Επίσης, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας αυξήθηκε ο αριθμός των τραυματιών και των τροχαίων δυστυχημάτων και ατυχημάτων.
Αντίθετα, στην Περιφέρεια Πελοποννήσου φαίνεται πως μειώθηκε ο αριθμός των τραυματιών και των τροχαίων. Eδώ όμως υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα καταγραφής, το οποίο μας επισημαίνει ο Γιώργος Κουβίδης, ιδρυτής του Συλλόγου SOS Tροχαία Εγκλήματα: «Για ακόμα μια χρονιά η χώρα μας συνεχίζει “το καλαμπούρι” να ανακοινώνει ό,τι της “κατέβει” σαν αριθμό σοβαρά τραυματιών από τροχαίες συγκρούσεις.
»Θυμίζω ότι δεν έχουμε Μητρώο Τραύματος, δεν συλλέγουμε στοιχεία από τα νοσοκομεία, αλλά από την αστυνομία και δηλώνουμε πως στην Ελλάδα υποτίθεται για κάθε νεκρό από τροχαίο αναλογεί λιγότερο από ένας σοβαρά τραυματίας, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι για κάθε έναν νεκρό 7 σοβαρά τραυματίες.
»Αυτό δεν είναι απλά παράδοξο. Είναι νοσηρό! Καμία άλλη χώρα δεν εμφανίζει τόσο χαμηλά στοιχεία για τους σοβαρά τραυματίες. Υπάρχουν χώρες που δηλώνουν από 2 τραυματίες/νεκρό (Ρουμανία) μέχρι και περίπου 20 (Ολλανδία, Αυστρία, Γερμανία, Μάλτα)».
Ειδικότερα, το 2024, σημειώθηκαν και στις τρεις περιφερειακές ενότητες της Δυτικής Ελλάδας (Αιτωλοακαρνανία, Αχαΐα, Ηλεία), 422 τροχαία δυστυχήματα και ατυχήματα, όπου έχασαν τη ζωή τους 52 άτομα και τραυματίστηκαν σοβαρά ή ελαφρά 559. Το 2023, είχαν καταγραφεί 398 τροχαία δυστυχήματα και ατυχήματα, όπου είχαν χάσει τη ζωή τους 45 άτομα, ενώ είχαν τραυματιστεί συνολικά 480.
Στις πέντε περιφερειακές ενότητες της Πελοποννήσου (Αρκαδία, Κορινθία, Λακωνία, Μεσσηνία, Αργολίδα) το 2024 σημειώθηκαν 256 τροχαία δυστυχήματα και ατυχήματα, όπου έχασαν τη ζωή τους 52 άτομα και τραυματίστηκαν σοβαρά ή ελαφρά 292.
Γιατί στην Πελοπόννησο
Ο Γιώργος Κουβίδης, ιδρυτής του Συλλόγου SOS Tροχαία Εγκλήματα, εξηγεί τα παράδοξα των ελληνικών δρόμων και αναφέρεται σε ορισμένες σημαντικές αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο, έπειτα από πολύχρονες προσπάθειες του Συλλόγου
Ρωτάμε τον Γιώργο Κουβίδη πώς εξηγείται η αρνητική πρωτιά της Πελοποννήσου και της Δυτικής Ελλάδας, λαμβάνοντας υπόψη βέβαια την ανυπαρξία σιδηροδρομικής υποδομής. «Το τμήμα από την Πάτρα στον Πύργο είχε πάντα πάρα πολλά τροχαία. Επιπλέον έχει αξία να αναφέρουμε πως, όταν ολοκληρώθηκε ο αυτοκινητόδρομος “Μορέας”, παρότι ήταν ένας πολύ ασφαλέστερος δρόμος, τα τροχαία στην ευρύτερη περιοχή αυξήθηκαν με τρομακτικό βαθμό, μιλάμε για πάνω από 100% αύξηση.
»Η ερμηνεία αυτού του φαινομένου είναι σύνθετη, ωστόσο εμείς ως σύλλογος το αποδίδουμε στο γεγονός ότι ο κόσμος αγόρασε πολύ πιο γρήγορα και δυνατά αυτοκίνητα για να πηγαίνει ταχύτατα από την Αθήνα στην Καλαμάτα. Ομως μετά έβγαιναν στο επαρχιακό δίκτυο της περιοχής, όπου οι δρόμοι είναι πολύ διαφορετικοί, και εκεί διαπιστώσαμε ακριβώς ότι γίνονταν τα περισσότερα ατυχήματα.
»Οι οδηγοί έμπαιναν με κεκτημένη ταχύτητα και χωρίς την απαραίτητη προσοχή σε δρόμους με διαφορετικές υποδομές. Παραμένει ωστόσο ένα μυστήριο ακόμη γιατί υπάρχει τόσο μεγάλη διαφορά στην Πελοπόννησο, γιατί, για παράδειγμα, στα νησιά η αύξηση εξηγείται ειδικά το καλοκαίρι και από τον τουρισμό και βέβαια την κατανάλωση αλκοόλ».
Ο Σύλλογος έδωσε μάχη κατά τη διαβούλευση του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας για μηδενικό όριο στην κατανάλωση αλκοόλ, παρουσιάζοντας τις θέσεις του στη συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου και της Επιτροπής Οδικής Ασφάλειας της Βουλής στο πλαίσιο της συζήτησης για την ψήφιση του νομοσχεδίου, χωρίς ωστόσο να γίνει αποδεκτή η πρότασή του στο σύνολό της.
Σημαντική νίκη
Ωστόσο δεν πρέπει να παραγνωριστούν πολύ σημαντικές αλλαγές που επιτεύχθηκαν εξαιτίας της άοκνης προσπάθειας και των μελών του συγκεκριμένου Συλλόγου. Το πιο σημαντικό από όλα είναι η δικαίωση ενός αιτήματος 15 χρόνων, με τη μετατροπή της εγκατάλειψης θύματος τροχαίου από ελαφρύ πλημμέλημα σε κακούργημα.
Πλέον ορίζεται πως για τον δράστη που εγκαταλείπει το θύμα του, «Αν από τη συμπεριφορά του υπαιτίου ο παθών περιήλθε σε κίνδυνο ζωής επιβάλλεται κάθειρξη έως έξι ετών, αν επήλθε βαριά σωματική βλάβη, κάθειρξη έως δέκα ετών, και αν επήλθε θάνατος, κάθειρξη έως είκοσι ετών, εφόσον η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη».
Ως προς την οδήγηση με τη χρήση κινητού, σημαντική αλλαγή αποτελεί η –σε περίπτωση πρόκλησης θανατηφόρου τροχαίου ή σοβαρού τραυματισμού– παραπομπή του δράστη με το άρθρο 290Α του Ποινικού Κώδικα για την επικίνδυνη οδήγηση καθώς και η δυνατότητα άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών και των δεδομένων θέσης και κίνησης των εμπλεκόμενων σε σύγκρουση οδηγών.
Μέχρι σήμερα η δίωξη ήταν για πλημμέλημα (αμέλεια), ενώ η άρση απορρήτου αποτελούσε εξαιρετικά χρονοβόρα και δύσκολη διαδικασία, που πρακτικά δεν εφαρμοζόταν, με αποτέλεσμα ουσιαστικά να μην υπάρχουν, ελλείψει τεκμηρίωσης, καταδίκες για τροχαίες συγκρούσεις με θύματα λόγω χρήσης κινητού.
Το άρθρο γράφτηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος PULSE, στο οποίο συμμετέχει κατ’ αποκλειστικότητα η «Εφ.Συν.». Συνεργάστηκε η Marta Ley (El Confidencial - Ισπανία).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου