Από τη γερμανική μπότα... στην οικονομική Κατοχή

Ηλικιωμένοι συμπολίτες μας, που έζησαν Κατοχή, Εμφύλιο, Χούντα, φτώχεια, πείνα, δυστυχία, συγκρίνουν το τότε με το τώρα. Αποτυπώνουν πώς άλλαξε η σημασία του «υποφέρω», του «δεν τα βγάζω πέρα», με τη διαδοχή των γενεών, μέχρι τη σημερινή της οικονομικής ύφεσης. Η πορεία των εξελίξεων στην Ελλάδα της Κρίσης δεν τους επιτρέπει να είναι αισιόδοξοι για το μέλλον. Διατρέχοντας, όμως, τις δεκαετίες, βλέποντας τους αγώνες και τις αξίες να αλλάζουν μορφή, τους πολίτες να εξαρτώνται από την κατανάλωση, διαπιστώνουν μια παράμετρο καταλυτική για την έκβαση των πραγμάτων: Η σύγχρονη αίσθηση ότι υποφέρουμε δεν πηγάζει μόνο από τις αδιαμφισβήτητες δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, αλλά και από τον τρόπο ζωής στον οποίο έχουν συνηθίσει οι νεότερες γενιές.
«Στην Εθνική Αντίσταση έριξαν τη γέφυρα του Γοργοπόταμου για να μην περάσουν οι Γερμανοί. Δεν την έριξαν επειδή δεν πήραν επιδότηση»
Στο Παράρτημα Καλαμάτας της Πανελλήνιας Οργάνωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης 41-44, η πρόεδρος, Παναγιώτα Δήμιζα – Κλαμπατσέα, συγκρίνει τις δυσκολίες και τους αγώνες του τότε και του σήμερα:
«Όταν ήμουν 8, 10, 15 χρόνων, περάσαμε πολύ δύσκολα. Που αν συγκρίνω το τότε με το τώρα, δεν υπάρχει σύγκριση, είναι τεράστια η διαφορά. Είμαι από τη Σαϊδόνα, ένα χωριό της Μάνης. Ξαφνικά, στον Εμφύλιο, εκεί που ήμασταν νοικοκυραίοι, ήρθαν, μας έδιωξαν από το χωριό μας, χωρίς να μας επιτρέπουν να πάρουμε τίποτα, και μας έφεραν στην Καλαμάτα. Δε μας δεχόταν κανείς στο σπίτι του. Κι όμως, δε χάσαμε την ψυχραιμία μας. Βγήκαμε για μεροκάματα, βγήκαμε όπου μπορούσε ο καθένας και από νοικοκυραίοι γίναμε εργάτες. Αγωνιστήκαμε και σταθήκαμε στα πόδια μας. Η Εθνική Αντίσταση τότε πολλούς ανθρώπους τούς δυνάμωσε και έκαναν πράγματα που και οι ίδιοι μετά δεν πίστευαν.
Γι’ αυτό σήμερα, ενώ είμαι με τους νέους, ενώ είμαι μια πολύτεκνη μάνα, είμαι σε πολλά πράγματα αντίθετη. Θα φύγω, σου λένε. Πού θα πας; Εδώ θα καθίσεις να παλέψεις να το επαναφέρεις.
Αυτές οι καταστάσεις δεν κρατάνε για πάντα. Κι αν έμεινε η Εθνική Αντίσταση ένα σύμβολο, έμεινε γιατί αντιστάθηκαν οι πολίτες της Ελλάδας. Σήμερα, εάν λιποτακτήσουν, εάν βρίζουν, εάν σπάζουν, δεν πρόκειται να μείνουν στην ιστορία. Ζητάω από τους ανθρώπους να συγκρίνουν την εποχή τη δική μου, της Ρούλας, του Θανάση, με το σήμερα. Εγώ έφαγα βελανίδια. Επιβίωσα. Στη δυσκολία θα φανούμε αν είμαστε ικανοί. Κι εδώ που τα λέμε, αυτό το άσχημο καθεστώς που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα, δημιουργήθηκε τα τελευταία σαράντα χρόνια. Μόνο για τα λεφτά μάς ενδιαφέρει, τι θέση θα πάρει ο καθένας, πώς θα κρατηθούμε στο Δημόσιο. Το μεσημέρι τι θα πάνε στο σπίτι τους, χαρτιά να φάνε; Εγκαταλείψαμε τη γη, την κτηνοτροφία.
Δε μου αρέσει καθόλου αυτό που οι νέοι αποκαλούν σήμερα αγωνιστικότητα. Ή θα πηγαίνουν να πίνουν καφέ ή θα πηγαίνουν να σπάζουν μια βιτρίνα. Αυτά δεν προσφέρουν τίποτα. Εγώ δεν έσπασα τίποτα κι έχω αγωνιστεί. Αλλά δεν κράτησα μια σημαία να τη φέρω στου άλλου το κεφάλι.
Ο αγώνας έχει πολλές μορφές. Πρώτα πρέπει να δεσμεύσεις τον εαυτό σου και μετά να προσφέρεις. Δεν είδα ούτε ένα νέο να δουλεύει στα χτήματα, έστω με τα 25 ευρώ που παίρνουν οι αλλοδαποί μεροκάματο. Και λένε ότι έχουν φτώχεια. Δηλαδή, πώς τα θέλουν τα λεφτά; Στο μαξιλάρι τους; Δεν πρόκειται να κερδίσει έτσι η νεολαία.
Εγώ είμαι στο τέλος της εποχής μου. Αλλά αφήνω πίσω μου παιδιά και εγγόνια. Το ψωμί που τρώνε θα πρέπει και να το βγάζουν κιόλας. Να παίρνουν ένα αυτοκίνητο με δόσεις 20.000 ευρώ και να βάζουν ανθρώπους να τους μαζεύουν το λάδι; Δεν είναι αγώνες αυτοί. Η Εθνική Αντίσταση έμεινε, γιατί έριξαν τη γέφυρα του Γοργοποτάμου για να μην περάσουν οι Γερμανοί. Δεν την έριξαν, γιατί δεν πήραν επιδότηση. Οι αγώνες δεν είναι να μαζευόμαστε και να ακούμε τραγούδια. Μπορεί σε πολλά οι νέοι να έχουν δίκιο, γιατί έτσι τους μάθαμε κι εμείς από την πίκρα που είχαμε. Αλλά, να δουλέψουν. Καλώς έχουν πτυχία, αλλά δεν μπορεί όλοι να γράφουνε. Δεν έπεται ότι πρέπει να είναι και εξασφαλισμένοι επειδή πήραν ένα πτυχίο. Πρέπει να αγωνιστούν με τιμιότητα. Έχουν πάρει λάθος δρόμο. Κουκούλα; Εγώ ακόμα τρομάζω με τους Έλληνες που φόρεσαν κουκούλα για τους Γερμανούς και μπορεί να το έκαναν για να ζήσουν. Και να φοράνε σήμερα τα Ελληνόπουλα κουκούλα;». 'Θάρρος'