Όταν η ιστορία συναντά τον Πολιτισμό στην Κυπαρισσία. Πρόκειται για το ποίημα του λογοτέχνη Άριστου Σταθόπουλου, το οποίο δίδαξα στους μαθητές του Δεύτερου Πειραματικού Γυμνασίου Αμπελοκήπων στην Αθήνα, στα πλαίσια της πρακτικής άσκησης των Θρησκευτικών, ενός εκ των μαθημάτων της Θεολογικής σχολής της Αθήνας.
Το κεφάλαιο λεγόταν η ελπίδα στην Ποίηση,
κι έτσι σκέφτηκα τον λογοτέχνη αυτόν, που ήταν ο Παπαδιαμάντης της Κυπαρισσίας, λόγω του ήθους του, της ταπεινοφροσύνης και της καλοσύνης που είχε.
Γεννήθηκε το 1912 στην Μουριατάδα της Κυπαρισσίας, ο πατέρας του Αντώνιος ήταν δάσκαλος και μαζί με τον Αριστείδη, τη μητέρα του και τα αδέρφια του κατέβηκαν στην Κυπαρισσία μετά από κάποια χρόνια. Δεν θα μακρυγορήσω, αφού έχω γράψει ξανά για τον Αριστείδη Σταθόπουλο.
Έγραψε τρία βιβλία: Φωτιές στον κάμπο, Πικρές ρίζες και τα δώρα της αυγής. Είχε βραβευτεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Σουηδία). Υπέγραφε ως Άριστος, γιατί ήταν άριστος, άριστος άνθρωπος, δεν μάλωνε με κανέναν, η γραφή του ήταν αξιόλογη, με αναφορές στη Χριστιανική πίστη, τον βίο, τη φτώχεια και τη φύση την οποία θαύμαζε και αγαπούσε. Κάτω από τα μυωπικά γυαλιά του έβλεπαν ένα πρόσωπο Χριστού καθώς όλοι όσοι τον γνώρισαν καλά, έχουν να πουν τα καλύτερα για τον ψηλό, ασκητικό αυτό άνθρωπο που έφυγε από τη ζωή το 1973 από κίρρωση του ήπατος. Στο Σισμανόγλειο νοσοκομείο, όπου νοσηλευόταν, τις τελευταίες μέρες της ζωής του έγραψε το ποίημα:
Φέτος δεν θα με βρεις εδώ, το οποίο κι εμπνεύστηκε, από ένα χελιδόνι που έφτιαχνε έξω από το θάλαμο του νοσοκομείου τη φωλιά του. Μεταφέρω εδώ ένα τμήμα από το ποίημα του αυτό.
Μικρή ανάλυση από τα όσα εγώ κατανοώ από το ποίημα του Άριστου Σταθόπουλου.
Θα παρατηρήσετε πως μέσα από το ποίημα αυτό, πηγάζει η ελπίδα σε μια περίοδο που επικρατεί η θλίψη στην ψυχή του λογοτέχνη, αλλά και η οδύνη για το αναπόφευκτο, που είναι το επερχόμενο τέλος του. Επικρατούν επίσης αρκετά στοιχεία της φύσεως, την οποία και αγαπούσε, γιατί η φύση είναι όμορφη όταν βρίσκεται σε συνθήκες γαλήνης αλλά και η αγριάδα της έχει κάτι το γοητευτικό, το ζωντανό. Ωστόσο, παρά την αισιοδοξία, μέσα από κάποιους στίχους φαίνεται και η έκφραση αγωνίας του για το τέλος της ζωής του, που ναι μεν θα είναι τέλος για τον ίδιο αφού θα φύγει από την επίγεια ζωή, αλλά και όταν ο ίδιος θα έχει φύγει, το χελιδόνι θα ξανάρθει, αφού η ζωή δεν παύει να υφίσταται, συνεχίζει ακάθεκτη και αμείλικτη την πορεία της. Αποδεικνύεται και η πίστη του στον Χριστιανισμό, μέσα από ορισμένα Χριστιανικά στοιχεία, όπως το φως της Αναστάσεως και η Παναγία την οποία επικαλείται, ζητώντας της να τον προστατεύσει από τον πικροχάρο και την φοβερή επίδραση που έχει, αφού δάκρυ πίνει κι αίμα, εφόσον και στερεί τη ζωή από τον άνθρωπο. Είναι ένα ποίημα που γράφτηκε σε μια δυσάρεστη για τον λογοτέχνη περίοδο, αποδεικνύοντας πως οι άνθρωποι μέσα από τον πόνο τους μπορούν να προσφέρουν έργα με διδάγματα, αφού η ελπίδα δεν θα πάψει να υφίσταται. Ο πόνος και η χαρά θα υπάρχουν όσο θα υπάρχει και η ζωή, ακριβώς λόγω της φθαρτότητας της κτιστής πραγματικότητας.
ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΦΕΤΟΣ ΔΕ ΘΑ ΜΕ ΒΡΕΙΣ ΕΔΩ
Φέτος δε θα με βρεις εδώ σαν θα 'ρθεις χελιδόνι.
Πέρσι μπροστά στο θάλαμο της θλίψης κελαηδούσες.
Σε γέλασα και σ΄ έπιασα ταξιδευτή των ήλιων,
κι ένιωθα μεσ' τη χούφτα μου τους χτύπους της καρδιάς σου.
Στο πόδι σου έδεσα κλωστή να δω αν θα γυρίσεις.
Μα φέτος χελιδόνι μου, δεν θα με βρεις σαν θα 'ρθεις,
με τη γαλήνη τ' ουρανού, την άλμη του πελάγου,
γω της φωλιάς σου ο φύλακας, καλό μου θα 'χω φύγει
με τη μελάγχολη χαρά κι ένα τετράδιο στίχους.
Και θα χω στο δισάκι μου τις στάχτες - προκοπή μου.
Και θα ' χω θύμησες λευκές κι ειδήσεις του θανάτου
τους ρεμβασμούς μου της σιωπής, πυράκανθου τις φλόγες.
όμως να ' ρθεις της μοναξιάς την πόρτα να κτυπήσεις
και τα φτερά στις φυλλωσιές του κήπου να τινάξεις.
Τα δένδρα στο χαιρετισμό, τις σάρπες θα πετάξουν
και θα γεμίσει ο κήπος μας με μέλισσες και με άνθη.
Κι εσύ στο σύρμα να σταθείς για μένα να κελαηδήσεις.
Να βγω κι εγώ απ' την πόρτα μου την ώχρα να σκορπίσω
κι απ' τους ρυθμούς και τους αχούς λίγη χαρά να πάρω
όση της μέλισσας φτερό, όση του ρόδου φύλλα...
Πίσω απ ' το θάμπος των λυγμών, το φέγγος της ελπίδας.
να δω κάποιας ανάστασης το φως, που της καρδιάς μου
-αγρίμι κι όρνιο, πόνε μοθ- το στίγμα να ξεπλύνεις.
Ν' ανοίξω το σπιτάκι μου και πάλι εκεί ν' ακούσω:
Με των αγγέλων τα φτερά κυρ' άνοιξη μας ηρθες...
Κι όταν το βράδυ γαληνό θ' απλώνει το μαγνάδι
και πίσω από το βλέφαρο, κυρά, και πίσω από τη σκέψη,
που στέκει τ' όνειρο βραχνάς, στοιχείό μου η φαντασία
τη ζώνει και το βλέμμα σου να ρίξεις Παναγία,
τον πικροχάρο να μη δω δάκρυ να πίνει κι αίμα...
Πηγές: Το βιβλίο του ιστοριογράφου και συμπολίτη μας, Δημήτρη Στρατικόπουλο με τίτλο: Συμβολή στην ιστορία της Κυπαρισσίας και άλλα θέματα.
Ανάλυση ποιήματος: Γεωργογιαννόπουλος Διονύσιος, απόφοιτος Θεολογικής σχολής Αθηνών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου