ΓΡΑΦΕΙ ο συνεργάτης μας Δημήτριος Μητρόπουλος, επίτιμος Υπαρχηγός ΕΛ.ΑΣ. ε.α.
ΤΗΝ ΣΥΝΕΣΗ μας επικαλείται ο θυμόσοφος λαός μας , για να προλαβαίνουμε .Να προλαβαίνουμε ζημιές , να προλαβαίνουμε φθορές και ...κάποιες φορές καταστροφές.
Σύνεση είναι η ιδιότητα του ανθρώπινου νου , η οποία καθοδηγεί την σκέψη ,πριν τη λήψη μιας απόφασης , ελέγχει τη σκοπιμότητα μίας ενέργειας και γενικότερα θέτει σε κατάλληλη κίνηση τις βουλητικές δυνάμεις του ανθρώπου.
Ο Αριστοτέλης ορίζει τη σύνεση , ως αποθήκη της ψυχής , η οποία προ'υ'ποθετει τη διάπραξη ενεργειών που αφορούν ανθρώπινα αγαθά .Η κύρια δραστηριότητα του συνετού , είναι να λαμβάνει τις σωστές αποφάσεις σχετικά με το καλό και να ωφελεί τον εαυτό του γενικά, για μια καλή ζωή.
Με τη βοήθεια της σύνεσης , ένα άτομο είναι σε θέση να επιλέξει τα κατάλληλα μέσα για αυτόν τον σκοπό , σε μιά συγκεκριμένη κατάσταση και να τα εφαρμόσει σε μια πράξη.
Σκεπτόμενοι συνετά προλαβαίνουμε τον πόνο που έρχεται σαν φυσική συνέπεια , την ολιγωρία , την οδύνη ορισμένες φορές και τις απαγοητεύσεις .
Γιατί ό,τι αρχίσει , πιο εύκολα διορθώνεται , ό,τι είναι στην αρχή του , πιο γρήγορα θεραπεύεται , ό, τι είναι στο ξεκίνημα του , με λιγότερο κόπο και σε λιγότερο χρόνο αποκαθίσταται.
Ενώ , αν αμελήσουμε , αν αδιαφορήσουμε , ίσως νάναι αργά για οποιαδήποτε παρέμβαση .
Αν πούμε είναι μικρό , δεν πειράζει υπάρχει περίπτωση αυτό το αμελητέο μικρό να γίνει αρχή οδυνών , επειδή ξεχνούμε μια αδιαμφισβήτητη αλήθεια , πως όλα τα μικρά μεγαλώνουν , θεριεύουν και μπορούν να δημιουργήσουν κατοχή.
Το " δεν πειράζει" είναι παγίδα."
Το " ε , καλά , μικρό είναι" είναι καμουφλαρισμένος εχθρός.
" Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν" , υποστήριξε ο Ιπποκράτης , αναδεικνύοντας τη σημασία της Πρόληψης για την υγεία , αλλά και τη μακροζωία.
Κι αυτό γιατί η υγεία είναι το πολυτιμότερο αγαθό , με το οποίο έχει προικιστεί ο άνθρωπος , για να μπορεί να αντεπεξέρχεται στις απαιτήσεις της καθημερινής ζωής.
Για να μπορεί όμως ένας άνθρωπος να είναι υγιής , θα πρέπει να υιοθετήσει ως τρόπο ζωής την έννοια της πρόληψης .
Ο ρόλος της Προληπτικής Ιατρικής ,αποδεικνύεται καθοριστικός και σωτήριος σε όλες τις περιπτώσεις ασθενειών που απειλούν την υγεία και τη ζωή ενός ατόμου.
Η σοφία , λοιπόν , απαιτεί να προλαβαίνουμε.
Η σύνεση επιβάλει να θεραπεύουμε , ενόσω είναι κάτι μικρό , άλλως η αναβολή , η ανοχή , η αμέλεια μπορούν ανεπανόρθωτα να μας βλάψουν.
Η αναβολή προσελκύει πολλούς , διότι προσφέρει βραχυπρόθεσμη ανακούφιση.Εαν υπάρχει πίεση λόγω πολλών υποχρεώσεων , πολλές φορές η αναβολή μειώνει την ένταση και το στρες.Παραλληλα υπάρχει μια φυσιολογική τάση να αποφεύγουμε να κάνουμε πράγματα που δεν είναι ευχάριστα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις η αναβολή , είναι δυνατόν να προκαλέσει έντονα αισθήματα.Δημιουργεί κρίσεις , λόγω του ότι δεν υπάρχει άλλο περιθώριο καθυστέρησης , με αποτέλεσμα η αδρεναλίνη στο αίμα να φτάνει στα ύψη.
Βέβαια το να περιμένουμε την τελευταία στιγμή να κάνουμε αυτό που είναι απαραίτητο είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο.
Και αν μεν αναφερόμαστε σε πράγματα με ημερομηνία λήξεως , τέλος πάντων .Εάν , όμως , η αφέλεια , η αναβολή , το" δεν βαριέσαι" αναφέρονται στο χαρακτήρα μας , στο ήθος μας , στην ποιότητα της ζωής μας , στους πνευματικούς προσανατολισμούς και στόχους μας , εάν προ παντός έχουν αντίκτυπο ολέθριο στην σωτηρία της ψυχής μας , τότε αυτή η στάση ζωής μας δεν ονομάζεται απλά επιπολαιότητα , αλλά γίνεται τραγωδία.
Η Αφέλεια : η αδελφή της αθωότητας και η εξαδέλφη της ανοησίας , γράφει ο Ντε Κουρσέλ Π.
Και ο Κομφούκιος : Να αναγνωρίζουμε τα ελαττώματά μας , όταν μας κατηγορούν αυτό είναι σεμνότητα , να τα αποκαλύπτουμε μπροστά στους φίλους μας είναι αφέλεια , και νά τα εκθέτουμε μπροστά σε όλους αυτό είναι περηφάνια.
" Κάποιο παράθυρο / έχει φως / κάποιον τον καίει ο/ πυρετός / μας φεύγει βήμα/ βήμα/ .Κάποιο καράβι Στ'/ ανοιχτά/ με χίλια βάσανα/ βαστά / να μην το πιεί το/ κύμα/.
Κι εμείς οι τρείς / στον καφενέ / τσιγάρο πρέφα και/ καφέ/ ,
Βρέ δε βαριέ , βρέ/ δεν βαριέσαι αδελφέ/ , λέει σε ένα στίχο του ,για το τραγούδι " Δε βαριέσαι αδελφέ" ο Κώστας χατζής.
Οι σοφοί μας πρόγονοι ζητούν από μας , την σοφή ρήσι να προλαβαίνουμε , για να μη θρηνούμε ερείπια .Μας θέλουν σε εγρήγορση , σε αγώνα με νηφαλιότητα , με ψυχραιμία και εξυπνάδα , ούτως ώστε εγκαίρως να επεμβαίνουμε , εγκαίρως , να παρεμβαίνουμε , εγκαίρως να δούμε , γιατί απλούστατα , η σοφία της πείρας διδάσκει πως " στην ώρα της μια βελονιά μας γλυτώνει από εννιά.
Σας ευχαριστώ
Δημήτριος. Μητρόπουλος.
ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΑ. ΙΣΤΟΡΙΑ - ΘΕΜΑΤΑ.
ΤΟ ΚΡΥΦΟ. ΣΧΟΛΕΙΟ
Μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως την αποφράδα ημέρα της 29 ης Μά' ι' ου1453 , ο πρώτος ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΕΝΝΑΔΙΟΣ ΣΧΟΛΑΡΙΟΣ , επαναλειτουργεί την Πατριαρχική Σχολή Κωνσταντινουπόλεως η' Μεγάλη του Γένους Σχολή , όπως ονομάζεται μετά την άλωσι , η οποία είναι το φυτώριο των αξιωματούχων κυρίως της Εκκλησίας.
Και οι ελάχιστοι λόγιοι , που έμειναν στην Κωνσταντινούπολη , την Θεσσαλονίκη και σε άλλες πόλεις συγκεντρώνουν γύρω τους μικρό αριθμό μαθητών
" Τούτων οι μαθηταί περιβληθέντες το ιερατικό σχήμα _ διότι οι Τούρκοι εσέβοντο μόνον τους κληρικούς και τους ιατρούς_ εδίδασκαν τα γράμματα εις περιορισμένο κύκλο μαθητών εν μοναίς η' ναοίς.Η παιδεία τότε ήρχιζε δια των ιερών γραμμάτων της Οκταήχου , του Ψαλτηρίου και των λοιπών εκκλησιαστικών βιβλίων ".
Το 1593 μια συνοδική πράξη _ έγινε επί ΙΕΡΕΜΙΟΥ Β' του ΤΡΑΝΟΥ , ο οποίος έγινε Οικουμενικός Πατριάρχης επανειλημμένως τα έτη 1572-1599_ ορίζει τους κατά τόπους επισκόπους να μεριμνούν για τη σύσταση και συντήρηση σχολείων" ώστε τα θεία και ιερά γράμματα δύνασθε διδάσκεσθαι βοηθείν δε κατά δύναμιν τοις εθέλοσι διδάσκειν και τοις μαθείν προαιρουμένοις , εάν των επιτηδείωνχρειαν έχωσιν".
Με την προστασία , λοιπόν , του Κλήρου ενισχύεται η παιδεία στον υπόδουλο Ελληνισμό , αφού ιδρύονται και συντηρούνται έστω μικρά και ταπεινά σχολεία πλησίον των επισκοπών , τα οποία στεγάζονται κυρίως στα κελλιά που ευρίσκονται εντός του περιβόλου των Ναών και των Μονών , τα γνωστά μετέπειτα " κοινά" η' " γραμματοδιδασκαλεία ".
Συνήθως όπου υπήρχαν κοινά σχολεία , μετά τη συνοδική πράξη δημιουργούνται ανώτερα , τα οποία συντηρούνται και με δωρεές και κληροδοτήματα πλουσίων Ελλήνων , όπως τα Ζωγράφεια Διδασκαλεία ( αρρένων και θηλέων ) στο Κεστοράτι της Β.Ηπείρου (1873_1892) και άλλα.
Όπου όμως οι τοπικές τουρκικές αρχές είναι ιδιαίτερα αυστηρές , τα σχολεία δεν έχουν συνεχή και απρόσκοπτο σχολική δράση και ζωή και τότε λειτουργούν κρυφά.
ΚΡΥΦΑ ΣΧΟΛΕΙΑ πρέπει να λειτουργούσαν μετά την άλωση σε πολλές περιοχές της σημερινής Ελλάδος , της Β.Βαλκανικης , της Αν. Θράκης και της Μ.Ασίας , διότι είχαν ανάγκη από ιερείς και ψάλτες , αλλά και επειδή οι Έλληνες ήθελαν τα παιδιά τους να μάθουν γράμματα , γι' αυτό και ο Τούρκος περιηγητής Χατζή Κάλφα μας πληροφορεί ότι οι Έλληνες στέλνουν τα παιδιά τους στο Άγιον Όρος " με το σωρό " για να μάθουν γράμματα.
Αλλά επειδή λειτουργούσαν κρυφά δεν τα αναφέρουν οι των σκοτεινών αιώνων συγγραφείς , διότι η αναφορά θα ήταν μοιραία για τους δασκάλους και όλον τον Ελληνισμό.
Απόδειξης ότι και το τυπογραφείο , που έκανε το 1627 ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΚΥΡΙΛΟΣ ΛΟΥΚΑΡΙΣ στην Κωνσταντινούπολη , οι Τούρκοι το έκλεισαν λίγους μήνες μετά και τον ΑΓΙΟ ΚΟΣΜΑ ΤΟΝ ΑΙΤΩΛΟ (1714_1779) , επειδή ίδρυσε σχολεία και προέτρεπε τους Έλληνες να στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο , τον κρέμασαν στο χωριό Καλκουτάση( Κολικόνταση) της Β. Ηπείρου.
Ο Στέφανος Κανέλλος , όμως, ο οποίος γεννήθηκε το 1792 , σπούδασε Ιατρική στη Δύση , έλαβε διδακτορικό δίπλωμα Ιατρικής , λογοτέχνης και μουσικός που έγραψε και μελοποίησε φλογερά πατριωτικά θούρια και έσπευσε από τους πρώτους , από το Βουκουρέστι , όπου δίδασκε , στην αγωνιζόμενη Ελλάδα και σκοτώθηκε στη Κρήτη το 1823 , γράφει σε επιστολή του , το1822 στον φιλέλληνα Γερμανό συγγραφέα ΙΚΕΝ , ότι τα παιδιά πήγαιναν κρυφά στο σχολείο.
Αλλά και ο ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ διηγείται στον απομνημονευματογράφο του Γεώργιο Τερτσέτη:
" Εις τον καιρό της νεότητος , όταν ημπορούσα να μάθω κάτι τι , σχολείο , Ακαδημία δεν υπήρχαν....Το ψαλτήρι , το κτωή χι , ο μηναίος , άλλαι προφητείαι , ήσαν τα βιβλία όπου ανέγνωσα".
Ο δε Φώτος Χρυσανθακόπουλος ( Φωτάκος) , ο οποίος γεννήθηκε το 1798 , φιλικός και Υπασπιστής του Θ.ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ , γράφει το 1829 στα απομνημονεύματα του , που εκδόθηκαν το 1858 :
" Μόνοι των οι Έλληνες εφρόντιζον δια την Παιδείαν , η οποία συνίστατο εις το να μανθάνουν τα κοινά γράμματα και ολίγην αριθμητική ακανόνιστο.Εν ελλείψει δε Διδασκάλου ο Ιερεύς εφρόντιζεν περί τούτου.Όλα αυτά εγένοντο εν τω σκότει και προφυλακτικά από τους Τούρκους.
Ότι υπήρχαν κρυφά σχολεία κατά την τουρκοκρατία το επιβεβαιώνουν και ο πίνακας του Ν.ΓΥΖΗ , ο οποίος γεννήθηκε το 1842 στην Τήνο και θα είχε πληροφορίες από τους παλαιότερους αλλά και τους υπόδουλους στην εποχή του Έλληνες και το ποίημα ΚΡΥΦΟ ΣΧΟΛΕΙΟ του Ι.ΠΟΛΕΜΗ , ο οποίος γεννήθηκε το 1862 στην Αθήνα και θα είχε επίσης πληροφορίες για τα παλαιότερα , αλλά και της εποχής του κρυφά σχολεία στην Μακεδονία , την Θράκη , τα σκλαβωμένα νησιά του Αιγαίου , συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου ,και σε όλον τον υπόδουλο Ελληνισμό.
ΚΡΥΦΟ. ΣΧΟΛΕΙΟ.
Απ' έξω μαυροφόρ' απελπισιά,/ πικρής σκλαβιάς χειροπιαστό σκοτάδι ,/ και μέσα στη θολόχτιστη εκκλησιά ( στην εκκλησιά που παίρνει κάθε βράδυ /την όψη του σχολειού) ,το φοβισμένο φως του καντηλιού / τρεμάμενο τα ονείρατα αναδεύει/ και γύρω τα σκλαβόπουλα μαζεύει/.
Εκεί καταδιωγμένη κατοικεί / του σκλάβου η αλυσόδετη πατρίδα /.Βραχνά ο παπάς , ο δάσκαλος εκεί/ θεριεύει την αποσταμένη ελπίδα / με λόγια μαγικά/ εκεί η ψυχή περισσότερο αγροικά/ τον πόνο της σκλαβιάς της , εκεί βλέπει/ τι έχασε , τι έχει ,τι της πρέπει./
Κι απ' την εικόνα του Χριστού ψηλά/ ,που εβούβαμε τα στόματα των πλάνων / και ρίχνει και συντρίβει και κυλά/ στην άβυσσο τους θρόνους των τυράννων ,/ κι από τη σιγαλιά ,/ που δένει στο λαιμό πνιγμού θηλιά ,/ κι' απ' των προγόνων τ' άφταστα βιβλία /, που δείχνουν τα πανάρχαια μεγαλεία , /
ένας ψαλμός ακούγεται βαθύς/ σαν μελωδίες ενός άλλου/ κι ανατριχιαζει ακούοντας καθείς / προφητικά τα λόγια του δασκάλου/ με μιά φωνή βαριά:/ " Μη σκιάζεστεστα σκότη.Η λευτεριά/ , σαν της αυγής το φεγγοβολο αστέρι / της νύχτας το ξημέρωμα θα φέρει./
Και η δημοτική όμως ποίηση μας επιβεβαιώνει την λειτουργία του κρυφού σχολειού:
ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΑΚΙ
Φεγγαράκι μου λαμπρό/ φέγγε με να περπατώ ,/ να πηγαίνω στο σχολειό/, να μαθαίνω γράμματα ,/ γράμματα σπουδάγματα ,/ του Θεού τα πράγματα./
Σας. ευχαριστώ
Δημήτριος Μητρόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου