Με δύο εξαιρετικές εργασίες συμμετείχαν μαθητές του Γενικού Λυκείου Γαργαλιάνων στο 3ο Πανελλήνιο Μαθητικό Συνέδριο «Έλα να σου μιλήσω για τον τόπο μου», που διοργανώθηκε από το Πειραματικό Λύκειο του Πανεπιστημίου Πατρών και πραγματοποιήθηκε στις 29 Μαρτίου στην Πάτρα.
Η ομάδα της Β’ τάξης παρουσίασε την εργασία της για το νησί της Πρώτης, γνωστό και ως «ο κροκόδειλος των Γαργαλιάνων», αναδεικνύοντας το φυσικό και ιστορικό του πλούτο – από την παραλία της Βουρλιάς και το αρχαίο οχυρό, έως το μοναστήρι της Γοργοπηγής και τις παραδόσεις με τους πειρατές. Με την καθοδήγηση των καθηγητριών τους Λ. Δημάκη, Π. Καράμπελα και Στ. Πανταζοπούλου, οι μαθητές δημιούργησαν και σχετικό βίντεο με πλάνα από το νησί, μεταφέροντας το κοινό στον ξεχωριστό αυτό τόπο του Ιονίου.
Η ομάδα της Α’ τάξης επέλεξε να αναδείξει τις παραδοσιακές και σύγχρονες γεύσεις της περιοχής, παρουσιάζοντας μια γαστρονομική διαδρομή βασισμένη σε ερωτηματολόγια και συνεντεύξεις. Οι μαθητές κατέγραψαν συνήθειες από γιορτές, γάμους, κηδείες, αλλά και την εποχή του ραβδίσματος της ελιάς, εστιάζοντας στα τοπικά προϊόντα και την αυτάρκεια των νοικοκυριών. Τόνισαν τη σημασία της τροφής ως πολιτισμικής έκφρασης και σύνδεσης με τις ρίζες μας.
Μέσα από τις συμμετοχές τους, οι μαθητές ταξίδεψαν νοερά σε τόπους της Ελλάδας και του Ελληνισμού, αλλά και παρουσίασαν με περηφάνια την Τριφυλία και τον πολιτισμό της.
Αναλυτικά οι εργασίες
Νήσος Πρώτη: Ο «κροκόδειλος» των Γαργαλιάνων
Ξαπλώνει στα άλλοτε γαλήνια και άλλοτε αγριεμένα νερά του Ιονίου, μοιάζει να προστατεύει, από τα βάθη της ιστορίας, το ήσυχο ψαροχώρι της Μαραθόπολης και θυμίζει «κροκόδειλο». Ναι καλά μαντέψατε είναι το γνώριμο σε όλους μας νησί της Πρώτης. Μα ποιος αποφάσισε να το παρατηρήσει και να το παρουσιάσει;
Εμείς, η ομάδα της Β΄τάξης του Γενικού Λυκείου Γαργαλιάνων που είχε την ξεχωριστή ευκαιρία να συμμετάσχει στο 3ο Πανελλήνιο Μαθητικό Συνέδριο «ΕΛΑ ΝΑ ΣΟΥ ΜΙΛΗΣΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΟΥ», το οποίο διοργανώθηκε από το Πειραματικό Λύκειο του Πανεπιστημίου Πατρών, επιλέξαμε να παρουσιάσουμε δια ζώσης την εργασία που είχαμε ετοιμάσει για το νησί της Πρώτης, καθώς συνδέεται με το γεωφυσικό αλλά και ιστορικό περιβάλλον της περιοχής μας. Βρεθήκαμε, έτσι, στην Πάτρα στις 29 Μαρτίου, στο χώρο του Πειραματικού Λυκείου μαζί με εκατοντάδες μαθητές σχολείων ακόμη και από τις εσχατιές της χώρας, του κυπριακού και του απόδημου ελληνισμού.
Προηγουμένως είχαμε εργαστεί ομαδικά, με την επίβλεψη των υπεύθυνων καθηγητριών μας, Λ.Δημάκη, Π.Καράμπελα, Στ.Πανταζοπούλου, και είχαμε ετοιμάσει μια παρουσίαση για το όμορφο νησί της περιοχής μας, την οποία πλαισίωνε ένα βίντεο που κάποιοι από εμάς κατόρθωσαν να τραβήξουν σε πραγματικό χώρο και χρόνο. Στην περιγραφή μας εστιάσαμε στην γραφική παραλία της Βουρλιάς, στο οχυρό της Ακρόπολης, κατασκευής του 5ου και 4ου αι. π.Χ. , στο μοναστήρι της Κοίμησης της Θεοτόκου της Γοργοπηγής καθώς και στις αρχαίες επιγραφές που υπάρχουν χαραγμένες στο Γραμμένο, στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού. Επίσης διερευνήσαμε τη σχέση του νησιού με τους πειρατές του παρελθόντος, αξιοποιώντας παραδόσεις και θρύλους της περιοχής μας.
Στόχος της εργασίας μας ήταν να παρουσιάσουμε το νησί της Πρώτης στο χθες και το σήμερα, συνδυάζοντας τα ίχνη από την παρουσία παλαιότερων επισκεπτών με τις εντυπώσεις των επισκεπτών του σήμερα. Φυσικά μέσα από τη συγκεκριμένη παρουσίαση αναδείξαμε και στους υπόλοιπους μαθητές του Συνεδρίου ένα μέρος από την ιστορία του τόπου μας αλλά και το φυσικό του κάλος. Επιπλέον από τις παρουσιάσεις που παρακολουθήσαμε γνωρίσαμε κι εμείς τις μικρές τοπικές ιστορίες των υπόλοιπων συνέδρων, περιοχές της χώρας μας, και ταξιδέψαμε νοερά σε αυτές μέσα από εικόνες και τοπωνύμια.
Μέσα από την ανάδειξη, επομένως, αυτής της γωνιάς του τόπου μας συνειδητοποιήσαμε πόσο όμορφο είναι για εμάς, τους σύγχρονους παρατηρητές, να αναζητούμε και να καταγράφουμε τη διασύνδεση του σύγχρονου φυσικού περιβάλλοντος με την ανθρώπινη δραστηριότητα μέσα στην ιστορία.
Οι σύνεδροι μαθητές
Γλυκές και αλμυρές γεύσεις του τόπου μας
Όταν μιλάμε για πολιτισμό, οι περισσότεροι φέρνουμε στο νου μας την ιστορία του τόπου μας, τα ήθη και έθιμά μας, τα τραγούδια μας, τους χορούς μας. Να όμως που ένα σημαντικό κομμάτι του πολιτισμού κάθε τόπου είναι και οι γεύσεις, αλμυρές και γλυκές , που ο άνθρωπος συνέθεσε στο πέρασμα του χρόνου ή συνεχίζει και σήμερα να διαμορφώνει. Ο τόπος μας έχει να παρουσιάσει πολλές τέτοιες δημιουργίες σε φαγητά και γλυκά που συνήθιζαν οι άνθρωποι να παρασκευάζουν και να γεύονται σε όλες τις στιγμές της ζωής τους, ευχάριστες και δυσάρεστες, και αποφασίσαμε να τις καταγράψουμε και να τις παρουσιάσουμε.
Εμείς, λοιπόν, η ομάδα της Α΄τάξης του Γενικού Λυκείου Γαργαλιάνων που είχε την ξεχωριστή ευκαιρία να συμμετάσχει στο 3ο Πανελλήνιο Μαθητικό Συνέδριο «ΕΛΑ ΝΑ ΣΟΥ ΜΙΛΗΣΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΟΥ», το οποίο διοργανώθηκε από το Πειραματικό Λύκειο του Πανεπιστημίου Πατρών, επιλέξαμε να παρουσιάσουμε δια ζώσης την εργασία μας σχετικά με τις παραδοσιακές αλλά και τις σύγχρονες γεύσεις του τόπου μας. Βρεθήκαμε, έτσι, στην Πάτρα στις 29 Μαρτίου, στο χώρο του Πειραματικού Λυκείου μαζί με εκατοντάδες μαθητές σχολείων όλης της επικράτειας, του κυπριακού και του απόδημου ελληνισμού.
Προηγουμένως εργαστήκαμε ομαδικά, με την επίβλεψη των υπεύθυνων καθηγητριών μας, Λ. Δημάκη, Π.Καράμπελα, Στ.Πανταζοπούλου, και ετοιμάσαμε μια παρουσίαση σχετικά με το θέμα μας. Αναζητήσαμε με ερωτηματολόγια και συνεντεύξεις φαγητά και γλυκά που έφτιαχναν οι ντόπιοι σε γιορτές (Χριστούγεννα, Πάσχα, Απόκριες), στιγμές χαράς (γάμους) και λύπης (κηδείες),περιστάσεις που συνδέονταν με την φιλοξενία ή τις ασχολίες των κατοίκων (την περίοδο του ράβδου). Διερευνήσαμε τα υλικά που αποτελούσαν τη βάση για την παρασκευή τους, ελέγχοντας πόσα από αυτά συνδέονται με προϊόντα που παράγει ο τόπος μας.
Συγκεκριμένα, μέσα από τις απαντήσεις που συγκεντρώσαμε, διαπιστώσαμε ότι στις σημαντικές θρησκευτικές γιορτές ή στις περιόδους νηστείας επικρατούσε ή επικρατεί και σήμερα η τήρηση συγκεκριμένων διατροφικών συνηθειών τόσο στα φαγητά όσο και στα γλυκά (κατανάλωση κρέατος, γαλακτοκομικών, θαλασσινών ή λαδερών και αρτήσιμων ή νηστίμων γλυκών αντίστοιχα). Ειδικότερα στη φιλοξενία των καλεσμένων τους κυριαρχούσε το κρέας, ενώ ως επιδόρπιο προσφέρονταν γαλόπιτα, δίπλες και καρυδόπιτα. Σήμερα το φαγητό που εξακολουθεί σ’ ένα μεγάλο βαθμό να προσφέρεται στους καλεσμένους είναι κυρίως ψητό κρέας και τα γλυκά που προτιμούνται είναι: γαλακτομπούρεκο, δίπλες και καρυδόπιτα. Στις στιγμές χαράς (γάμους) κυριαρχούσε το ψητό κρέας στο φούρνο και ακολουθούσε η βραστή γίδα, ενώ ως προς τα γλυκά που μοιράζονταν και στην εκκλησία προτιμούσαν τους κουραμπιέδες και τα αμυγδαλωτά. Ανάλογα και στις στιγμές λύπης (κηδείες) το γεύμα που συνηθιζόταν παλαιότερα, μετά την τελετή της ταφής, ήταν το γιουβέτσι, για την παρασκευή του οποίου φρόντιζαν συγγενείς και γείτονες των λυπημένων, και σε μικρότερο ποσοστό ακολουθούσε η ψαρόσουπα. Επίσης τα παλαιότερα χρόνια όταν μάζευαν τις ελιές (εποχή ράβδου) οι ιδιοκτήτες των χωραφιών, συνήθισαν να προφέρουν φαγητό στους εργάτες. Τα φαγητά που προσέφεραν ήταν συνήθως η φασολάδα και τα λαδερά ενώ στα πιο πρόχειρα περιλαμβάνονταν το ψωμοτύρι και οι ντομάτες με ελιές.
Παράλληλα, ερευνώντας την προέλευση των υλικών που χρησιμοποιούσαν παλαιότερα για την παρασκευή των φαγητών και γλυκών, είδαμε ότι τα περισσότερα από αυτά προέρχονταν από την οικεία παραγωγή, από τους κήπους (λαχανικά), τα χωράφια (λάδι, σιτάρι) ή από ζώα που εξέτρεφαν οι ίδιοι (κότες, κατσίκια). Παρατηρήσαμε ότι η κουζίνα των παππούδων και των γιαγιάδων μας βασιζόταν στα τοπικά προϊόντα, τον αρμονικό συνδυασμό τους και την αυτάρκεια των νοικοκυριών.
Μέσα λοιπόν από την ανάδειξη της τοπικής γαστρονομίας συνειδητοποιήσαμε πόσο όμορφο είναι για εμάς, τους σύγχρονους νέους, να γνωρίσουμε τις διατροφικές συνήθειες των παλαιότερων γενιών και να εντοπίσουμε τις ομοιότητες και τις διαφορές με τις δικές μας διατροφικές συνήθειες, να μάθουμε μέσα από τις δικές τους πρακτικές πως η τροφή ή η προετοιμασία ενός γεύματος ήταν μια πράξη ιδιαίτερης σημασίας που αποκάλυπτε και το βαθύτερο ιδεολογικό και συναισθηματικό κόσμο των ανθρώπων.
Οι σύνεδροι μαθητές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου