Μειωμένη ακόμα και 40% φαίνεται να είναι η εξαγωγή τυποποιημένου ελαιολάδου από την Ηλεία, τη στιγμή που και η παγκόσμια παραγωγή έχει επηρεαστεί αρνητικά εξαιτίας της αύξησης των τιμών του προϊόντος. Η εικόνα που διαμορφώνεται το πρώτο οκτάμηνο του 2024 δεν είναι ενθαρρυντική παρά το γεγονός ότι σχεδόν δεν υπάρχουν αποθέματα στην Ηλειακή αγορά ή όσα υπάρχουν εκτιμάται ότι θα διατεθούν στο μεγαλύτερο μέρος τους έως το τέλος της σεζόν.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα τελευταία χρόνια η μείωση της παραγωγής στις τρεις σημαντικές χώρες, Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, οδήγησε σε αύξηση των τιμών παραγωγού, οι οποίες στην συνέχεια μεταφέρθηκαν στους εισαγωγείς και λιανοπωλητές και τελικά στους καταναλωτές.
Η εκτόξευση των τιμών έχει οδηγήσει και στην μείωση των εξαγωγών στο τυποποιημένο ελαιόλαδο καθώς εξαιτίας της οικονομικής κρίσης ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης δυσκολεύεται να αγοράσει το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο το οποίο στο ράφι του σούπερ μάρκετ μπορεί να ξεπερνά και τα 14 ευρώ το λίτρο. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ στο τέλος του Μαΐου 2024 σε σύγκριση με τον Μάιο του 2023 η τιμή του ελαιολάδου στην ελληνική αγορά αυξήθηκε κατά 56,8% με τους καταναλωτές (σε Ελλάδα και Ευρώπη) να στρέφονται σε άλλα είδη λαδιού (σπορέλαιο κλπ). Την φετινή χρονιά λάδι τυποποιημένο αγόρασαν οι χώρες που καταγράφουν καλή κατανάλωση, όπως η Αμερική και η Γερμανία ενώ σημαντική μείωση κατέγραψε η εξαγωγή στην πλέον ισχυρή αγορά της Ηλείας, που είναι η Ιαπωνία.
«Όταν πουλάμε εμείς την πρώτη ύλη που είναι το λάδι θα πρέπει να προστεθεί το κέρδος χονδρεμπόρου, το κέρδος του σούπερ μάρκετ για την διάθεση συν το τοπικό ΦΠΑ. Όταν αυτή η τιμή ξεφεύγει κατά πολύ, ο μέσος καταναλωτής ζορίζεται να αγοράσει. Η κατανάλωση στηρίζεται στην μάζα. Αγοράζουν όλα τα κοινωνικά στρώματα λάδι αλλά τα πολύ ακριβά, τα πολύ γκουρμέ που λέμε είναι λίγα. Η βασική κατανάλωση έρχεται από την μέση τάξη και λόγω της ακρίβειας μειώθηκε η εξαγωγή. Όταν φτάνει ένα μπουκάλι στην Ιαπωνία να πωληθεί 30 ευρώ ένας μέσος Ιάπωνας δυσκολεύεται να το αγοράσει. Η μείωση των εξαγωγών είναι ξεκάθαρα πρόβλημα τιμής και του προϋπολογισμού του κάθε νοικοκυριού. Γιατί μικροοικονομικά δεν μπορεί να μην βγαίνεις και να πηγαίνεις να πάρεις έξτρα παρθένο ελαιόλαδο με 70 ευρώ το 5λιτρο στο ράφι», αναφέρει ο ιδιοκτήτης του ελαιοτριβείου Λαπίθας από την Κρέστενα, Δημήτρης Νιάρχος.
Συμβάλλει και η κλιματική αλλαγή
Επίσης δεδομένου πως περισσότερο από το 90% της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου προέρχεται από την λεκάνη της Μεσογείου που περιγράφεται ως «θερμό σημείο» της κλιματικής αλλαγής -βάσει μελετών- καθώς θερμαίνεται κατά 20% ταχύτερα από τον μέσο όρο, μακροπρόθεσμα το γεγονός αυτό θα πλήξει την παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου με προφανείς επιπτώσεις και στις τιμές. Μάλιστα η ισπανική Deoleo που αποτελεί τον μεγαλύτερο παραγωγό ελαιολάδου παγκοσμίως έκανε λόγο πρόσφατα για μια «τέλεια καταιγίδα» κλιματικής αλλαγής, ραγδαίας ανόδου των τιμών, υψηλών επιτοκίων και υψηλού πληθωρισμού που έχει επηρεάσει την αλυσίδα της αξίας της εν λόγω αγοράς. Σε ότι αφορά την Ηλεία οι τιμές του έξτρα ελαιολάδου στην Πελοπόννησο το 2024 διατηρήθηκαν μεταξύ 7 ευρώ έως 8,52 ευρώ το λίτρο ενώ για το 2025 τις εξαγωγές θα καθορίσουν η τιμή που θα έχει το προϊόν αλλά και το βασικότερο οι καταναλωτές να «επιστρέψουν» και πάλι στην αγορά.
«Για το 2025 πάμε να συμφωνήσουμε στο γεγονός ότι αν πέσει η τιμή του λαδιού θα πρέπει οι καταναλωτές που αποστραφήκανε από το λάδι να επιστρέψουν σε αυτό. Δηλαδή αν σε μια χώρα σαν την Ισπανία το 1/3 του πληθυσμού της αγόρασε μίξεις για να βγαίνει χρηματοοικονομικά, το ζήτημα είναι αυτοί οι καταναλωτές να ξαναγοράσουν ελαιόλαδο. Και αυτό είναι ένα μεγάλο στοίχημα. Και για να επιστρέψουν στην αγορά ελαιολάδου, θα πρέπει να αλλάξουν κάποια δεδομένα, όπως να είναι προσιτή η τιμή του, να είναι καλά το βιοτικό τους επίπεδο και να βγάζουν τα έξοδά τους για να μπορούν να πουν ότι για το παιδί μου π.χ. θα πάρω εξαιρετικά παρθένο», αναφέρει ο κ. Νιάρχος.
Συγκεκριμένες ποσότητες
Σε ότι αφορά τώρα το χύμα ελαιόλαδο, που αποστέλλεται στην Ιταλία και τυποποιείται ως European Blend, εκεί η εικόνα που διαμορφώνεται για το 2024 αφορά κυρίως τις ποσότητες. Το δεδομένο είναι πως κανείς Ιταλός πράκτορας δεν επέλεξε φέτος να παραλάβει περισσότερες ποσότητες από αυτές που εκτιμούσε ότι χρειάζεται κι έτσι -αν και υπήρξαν πωλήσεις- τα συμβόλαια «κινήθηκαν» με ορισμένα κριτήρια.
«Σε ένα συμβόλαιο 100 τόνων οι Ιταλοί πράκτορες έπαιρναν αποκλειστικά 100 τόνους λάδι για να είναι διασφαλισμένοι σε οποιαδήποτε αλλαγή και εννοείται επειδή είναι κόστος -εκατό τόνοι σήμερα μπορεί να στοιχίζουν και 800 χιλ. ευρώ- απέφυγαν να «στοκάρουν» προϊόν. Συγκεκριμένα σε συμφωνία με έναν πελάτη μου δεν μου ζήτησε 28 τόνους όπως έπαιρνε μου, αλλά μου ζήτησε και παρέλαβε 24 τόνους», αναφέρει ο κ. Νιάρχος
Την μείωση στις εξαγωγές της Ηλείας, επιβεβαιώνει στην εφ. Πατρίς και ο ιδιοκτήτης του ελαιοτριβείου Oilympian από τα Μακρίσια, Βασίλης Κουφωλιάς, ο οποίος αναφέρει ότι εξαιτίας έλλειψης του λαδιού -χαμηλής παραγωγής- η τιμή του ανέβηκε κατακόρυφα με συνέπεια την μείωση της κατανάλωσης. Ο κ. Κουφωλιάς, τονίζει ότι το ποσοστό μείωσης ανέρχεται από 30% έως και 40% στο τυποποιημένο ελαιόλαδο που είναι προς εξαγωγή, με μέτρο αναφοράς την Γερμανία, η οποία δείχνει σημάδια οικονομικής δυσπραγίας με τους καταναλωτές της να έχουν στραφεί και σε άλλου είδους λάδια. Το γεγονός ότι το τυποποιημένο ελαιόλαδο αγοράζεται στις χώρες της Ευρώπης -μεταξύ αυτών και η Γερμανία- σε τιμές ανώτερες των 13 ευρώ το λίτρο, είναι ένα ζήτημα που έχει επιφέρει σημαντικές συνέπειες στην εξαγωγή από την Ηλεία, ενώ το μεγάλο στοίχημα που πρέπει να «κερδίσουν» οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο, είναι ο καταναλωτής να επιστρέψει παραδοσιακά στην αγορά ελαιολάδου. Το πόσο εύκολα μπορεί να γίνει αυτό, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως ποιοτικό και φθηνότερο προϊόν.
Οι προβλέψεις της νέας χρονιάς
Στο μεταξύ ευοίωνες είναι οι προβλέψεις για την πορεία της παραγωγής και των τιμών του ελαιολάδου καθώς σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις -και εφόσον δεν υπάρξουν ανατροπές λόγω του καιρού- οι τιμές παραγωγού θα κυμαίνονται από τα 4 μέχρι τα 6 ευρώ το κιλό, όταν το 2024 ξεπερνούσαν ακόμη και τα 9 ευρώ. Αν εξελιχθεί ομαλά η παραγωγή του λαδιού, εκτιμάται ότι η τιμή για τους καταναλωτές είναι πολύ πιθανόν να μειωθεί 20% με 30%. Δηλαδή, ένα ελαιόλαδο που πωλείται σήμερα 14 ευρώ το λίτρο δεν αποκλείεται να φτάσει να πωλείται και 10 ευρώ. Για τη διαμόρφωση, όμως, της τιμής του συνυπολογίζονται και άλλα κόστη, όπως είναι η ενέργεια, τα υλικά συσκευασίας κ.ά.
Εάν ολοκληρωθεί η συγκομιδή (που αναμένεται να ξεκινήσει σε περίπου τέσσερις μήνες) χωρίς προβλήματα και επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για αύξηση της παραγωγής κατά 100.000 τόνους, τότε θα υπάρξει και μείωση της τιμής στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Η αποκλιμάκωση των τιμών όμως θα φανεί προς το τέλος του χρόνου, οπότε και οι περισσότερες εταιρείες εκτιμάται ότι θα τυποποιήσουν με τη νέα σοδειά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου