Ξεκινάει και πάλι ο χορός των αποζημιώσεων για τις οδικές παραχωρήσεις. Η μία μετά την άλλη οι κοινοπραξίες καταθέτουν στο υπουργείο Υποδομών κοινοποιήσεις της τεράστιας πτώσης των εσόδων από τα διόδια, ενεργοποιώντας τη διαδικασία υπολογισμού αποζημιώσεων που προβλέπουν οι συμβάσεις τους. Ωστόσο το «μέτωπο» των εταιρειών δεν είναι αρραγές, καθώς οι περισσότερες επιθυμούν χρηματική αποζημίωση, ώστε να καλύπτουν τις δανειακές και λειτουργικές τους υποχρεώσεις, ενώ μία –η Αττική Οδός– επιθυμεί χρονική επέκταση της σύμβασης παραχώρησης. Το υπουργείο προς το παρόν τηρεί στάση αναμονής, προετοιμαζόμενο για τη συζήτηση που θα ανοίξει το επόμενο διάστημα.
Η μεγάλη περιπέτεια
Η δεύτερη γενιά παραχωρήσεων, με την οποία ανακατασκευάστηκε ή συντηρήθηκε μεγάλο μέρος του εθνικού οδικού δικτύου σε όλη τη χώρα, γνώρισε στον σύντομο βίο της ήδη τρία κύματα αποζημιώσεων. Το πρώτο ξεκίνησε μόλις μερικούς μήνες μετά την κύρωσή τους από τη Βουλή το 2008, λόγω των αινιγματικά σφιχτών προθεσμιών που είχε δεχθεί το Δημόσιο και στις οποίες βέβαια δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί, ιδίως για απαλλοτριώσεις και αρχαιολογικές ανασκαφές.
Το δεύτερο ήρθε στα πρώτα χρόνια της οικονομικής κρίσης (2011), ως αποτέλεσμα της μεγάλης πτώσης των εσόδων από τα διόδια και οδήγησε τελικά στην αναθεώρηση των συμβάσεων παραχώρησης στα τέλη του 2013 (τότε το Δημόσιο εκτός των άλλων έχασε μεγάλο μέρος από τα πλεονεκτήματα που του έδιναν οι αρχικές συμβάσεις, σε έναν επώδυνο συμβιβασμό για να μη βρεθεί αντιμέτωπο με ημιτελή έργα σε όλη τη χώρα και ατελείωτες δικαστικές διαμάχες). Το τρίτο κύμα ήρθε το 2016, ως αποτέλεσμα της άτυπης «στάσης πληρωμών» στην οποία είχε προχωρήσει η κυβέρνηση, καθυστερώντας επί μακρόν να καταβάλει τις δόσεις της χρηματοδοτικής συμβολής του Δημοσίου στα έργα. Τα τρία αυτά κύματα αποζημιώσεων υπερδιπλασίασαν το πραγματικό κόστος των έργων για το Δημόσιο και την Ευρωπαϊκή Ενωση, ανεβάζοντάς το συνολικά στα 6 δισ. ευρώ (βλ. «Κ» 10.4.2017).
Και εκεί που η κατάσταση έδειχνε να ομαλοποιείται και τα πλεονεκτήματα της λειτουργίας ενός σύγχρονου δικτύου αυτοκινητόδρομων (έστω και με υψηλά διόδια) έδειχναν να υποκαθιστούν στη συλλογική μνήμη την περίοδο της ταλαιπωρίας και των αποζημιώσεων, η υπόθεση του κορωνοϊού ήρθε για να ανοίξει έναν ακόμα, τον τέταρτο σε διάστημα μικρότερο των 20 ετών, κύκλο προβλημάτων. Αιτία φυσικά δεν είναι άλλη από την τεράστια πτώση στην κυκλοφορία (ως αποτέλεσμα των περιοριστικών μέτρων), η οποία κυμαίνεται αυτή τη στιγμή από 50% έως 70% (να σημειωθεί ότι οι παραχωρησιούχοι σταμάτησαν συντονισμένα να δίνουν ακριβή στοιχεία για την πτώση της κυκλοφορίας, έπειτα από πιέσεις των μετόχων τους, εκτιμώντας ότι δημιουργεί αρνητικό κλίμα τόσο για τις ίδιες τις κοινοπραξίες, όσο και για τις συμβάσεις παραχώρησης εν γένει).
Οι συμβάσεις παραχώρησης δίνουν συγκεκριμένα «εργαλεία» στις κοινοπραξίες, ώστε να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους σε περίπτωση απώλειας εσόδων: είτε πρόκειται για «γεγονότα ευθύνης Δημοσίου» (όπως για παράδειγμα το να ζητεί το Δημόσιο να μείνουν κλειστοί συγκεκριμένοι σταθμοί διοδίων), ή για «γεγονότα ανωτέρας βίας». Από τα μέσα Μαρτίου οι κοινοπραξίες άρχισαν να αποστέλλουν στο υπουργείο Υποδομών επιστολές (γνωστοποίηση γεγονότος ανωτέρας βίας), ενεργοποιώντας τη διαδικασία αυτή. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», μέχρι στιγμής έχουν αποστείλει τέτοιες γνωστοποιήσεις η Νέα και η Κεντρική Οδός, η Ολυμπία Οδός, η Γέφυρα Α.Ε. και η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, ενώ έπεται η Αττική Οδός και ο Μορέας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου