Κυπαρισσία: Η Ανάσα της Μεσσηνίας

Με τη θέα του Ιονίου, με το φως της Πελοποννήσου, με το αναπόφευκτο βάρος της ιστορίας, βρεθήκαμε στις πλαγιές του όρους Ψυχρό. Χρειαστήκαμε δυόμισι ώρες, μέσω της νέας εθνικής οδού, για να φτάσουμε από την Αθήνα στην πανέμορφη Κυπαρισσία.

Λιθόστρωτα φιδωτά καλντερίμια, περίτεχνα νεοκλασικά, πέτρινες κρήνες, λουλουδάτες αυλές, θέα στους ελαιώνες και τη θάλασσα. Η παλιά ή άνω πόλη, της Κυπαρισσίας είναι ξελογιάστρα.

Ανεβαίνοντας τον κεντρικό δρόμο που ενώνει τον νέο οικισμό με τον διατηρητέο, ένα δρόμο που οι ντόπιοι αποκαλούν «κόντρα», το τοπίο αλλάζει. Οι πολυκατοικίες του σύγχρονου οικισμού και η αυστηρή ιπποδάμεια ρυμοτομία, δίνουν τη θέση τους στα στενά φιδωτά δρομάκια και τα χαμηλά σπίτια. Πολλά από αυτά, πέτρινα με κεραμοσκεπές και μικρούς κήπους, γεμάτους με λουλουδιασμένους τενεκέδες, αποτελούν ιδανικό φόντο για ατελείωτες selfies. Ανάμεσά τους, νεοκλασικά, αλλά και πέτρινα αρχοντικά παραδοσιακής αρχιτεκτονικής με ξύλινα σαχνισιά, ψιθυρίζουν ιστορίες ευμάρειας, δημιουργίας και δύναμης.

Θα ακούσετε να την αποκαλούν και Αρκαδιά. Γιατί στην περίοδο των μεσαιωνικών χρόνων, η πόλη μετονομάστηκε, λόγω των πολλών Αρκάδων οι οποίοι βρήκαν καταφύγιο στην περιοχή, λόγω των σλαβικών επιδρομών που μαίνονταν στην Βόρεια και Κεντρική Πελοπόννησο.

Μία βόλτα στην ιστορία

Ανηφορίζοντας, ο δρόμος θα σας οδηγήσει από μόνος του. Στην είσοδο του κάστρου, εκεί «στης Αρκαδιάς τον πλάτανο», όπως είναι γνωστή η μικρή πλατεία, ο αιωνόβιος πλάτανος, αποτελεί σημαντικό τοπόσημο της πόλης, με την πανέμορφη Ελένη Χαμέρη να αφήνει εκεί την τελευταία της πνοή γιατί δεν δέχτηκε να γίνει γυναίκα του αγά της Αρκαδιάς.

Το κάστρο είναι σφραγίδα της παλιάς πόλης, αλλά και της ευρύτερης περιοχής, με την μυθολογία να το θέλει κτίσμα των γιγάντων. Διαθέτει κυκλώπεια τείχη και ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Έχει υποστεί πολλές καταστροφές αλλά και πλήθος ανακατασκευών από Τούρκους και Ενετούς. Μεγάλο ιστορικό ενδιαφέρον εμφανίζουν και τα ερείπια διαφόρων κτιρίων κοντά στο κάστρο. Ένα μικρό οθωμανικό λουτρό και το τζαμί του σουλτάνου Σουλεϊμάν στην ανατολική πλευρά του κάστρου, υπενθυμίζουν την μακραίωνη οθωμανική παρουσία.

Πολύτιμη πηγή πληροφοριών αλλά και ευχάριστη έκπληξη αποτελούν και οι σωζόμενες διάσπαρτες κρήνες της παλιάς πόλης. Από τις πιο γνωστές ηπαζαρόβρυση, γύρω από την οποία λάμβανε χώρα το περίφημο παζάρι της πόλης και η σταφυδόβρυση, σημείο όπου ολοκληρωνόταν οι αγοροπωλησίες της σταφίδας. Στον κεντρικό δρόμο που οδηγεί στην είσοδο του κάστρου, ξεχωρίζει ένα εξαιρετικό δείγμα βαλκανικής αρχιτεκτονικής με το γνωστό σαχνισί και πολλά ξυλόγλυπτα διακοσμητικά στοιχεία. Δυστυχώς το κτίριο είναι εγκαταλειμμένο και σε άσχημη κατάσταση. Θα το προλάβετε;

Οι ναοί

Η Αγία Τριάδα, αποτελεί τον ιστορικό ναό, χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 19ου. αι. και βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον κεντρικό δρόμο του οικισμού. Υπάρχουν στοιχεία που μαρτυρούν ότι χτίστηκε πάνω σε παλαιότερο κτίσμα το οποίο ανάγεται στον 15ο αι. Ιδανικό σημείο για προσευχή. Από την αυλή της εκκλησίας, η θέα προς τη θάλασσα αποτελεί ένα μικρό... θαύμα, με την απεραντοσύνη του Ιονίου μπροστά στα μάτια μας. Στην άλλη άκρη του οικισμού, στο νότιο τμήμα, ο κοιμητηριακός ναός της άνω πόλης, ο Άγιος Δημήτριος αποτελεί δείγμα της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής εκκλησιών του τέλους του 19ου αι. Πολύ κοντά στη σημερινή σώζεται τμήμα παλαιού ναού, ο οποίος καταστράφηκε από τον Ιμπραήμ το 1825.

Στη γύρα...

Και όταν έφτασε το απόγευμα, πήραμε ξανά το δρόμο προς το κάστρο, στο ομορφότερο μπαλκόνι της πόλης, το καφέ Αφ`Υψηλού, για να δούμε το ηλιοβασίλεμα και να απολαύσουμε δροσερά κοκτέιλ. Η Ιστορία όμως μας τραβούσε από το μανίκι και καταλήξαμε στο νερόμυλο της παλιάς πόλης. Ένα πέτρινο κτίριο, δίπλα φυσικά σ' ένα ποτάμι, που μιλάει για την γαστρονομική ιστορία της πόλης. Ο παλιός νερόμυλος, ένας από τους πολλούς που λειτουργούσαν στην Κυπαρισσία, έως το 1974, ασταμάτητα για δεκαετίες άλεθε το σιτάρι των ντόπιων. Προσφάτως ανακαινισμένος, σήμερα συνεχίζει να παράγει χρυσαφένιο αλεύρι, το οποίο μπορείτε να προμηθευτείτε, αμέσως μετά την παραγωγή του. Εκτός από αλεύρι, ο Τάσος που εκτελεί χρέη μυλωνά, διαθέτει μία ποικιλία προϊόντων με πρώτες ύλες από την ύπαιθρο της Κυπαρισσίας. Λικέρ, ζυμαρικά, παξιμάδια, σαπούνι και τόσα άλλα... Στον πάνω όροφο του μύλου λειτουργεί παραδοσιακό καφέ, με την χαρακτηριστική ξυλόσομπα να δίνει το στίγμα του χώρου.

Ένα πρωινό με τα καβαλέτα

Ήταν μία ηλιόλουστη ημέρα του περασμένου Σεπτέμβρη, όταν η παλιά πόλη γέμισε κόσμο. Με πρωτοβουλία του ιδιωτικού φορέα «Πρόγραμμα για την προστασία και ανάδειξη της Παλιάς Πόλης της Κυπαρισσίας» που στόχο έχει την ανάδειξη αλλά και τη σωτηρία της παλιάς πόλης, επισκέφθηκαν τον οικισμό 21 ζωγράφοι οι οποίοι αφού ξεναγήθηκαν στην πόλη, εμπνεύστηκαν από αυτή. Ελεύθερα επέλεξαν το σημείο που ήθελαν και ζωγράφισαν συνολικά 70 έργα τα οποία θα εκτεθούν το διήμερο 4 και 5 Απριλίου στον πολυχώρο Αθηναϊς, στην Αθήνα.

Αθηναϊς, Καστοριάς 34, Βοτανικός, 
Σάββατο 4/4, 17:00- 22:00, Κυριακή 10:00 - 21:00
Πληροφορίες: Τζίμα Ιμιρζιάδη, 6936 056130, www.kyparissiaoldtown.gr

Στις παραλίες

Η περιοχή φιλοξενεί την μεγαλύτερη συνεχόμενη αμμώδης παραλία της χώρας, η οποία ξεκινάει βόρεια του οικισμού Καλό Νερό, και συνεχίζει βόρεια για 53 χλμ. Δεν διακόπτεται πουθενά, παρά μόνο από τα ποτάμια που καταλήγουν στη θάλασσα. Κοντά στην Κυπαρισσία, ξεχωρίζουν εκείνες του Αγιαννάκη και της Ελαίας, με πεντακάθαρα νερά, όμορφο τοπίο και πολύ εύκολη πρόσβαση.

Για φαγητό και διαμονή

Κοντά στην παραλία του Αγιαννάκη, στο σιδηροδρομικό σταθμό, προτείνουμε την παραδοσιακή ταβέρνα «Σταθμός Αγιαννάκης»(6977 194006). Δοκιμάσαμε την εξαιρετική τοπική συνταγή, καγιανά με χοιρινό παστό, χωριάτικα αυγά και ντομάτες αλλά και τους συγκλονιστικούς κολοκυθοκεφτέδες. Για διαμονή, προτείνουμε το ξενοδοχείο Natura Club,(27610 62622) με απεριόριστη θέα στη θάλασσα. Βρίσκεται στην πλαγιά πάνω από την παραλία του Αγιαννάκη, και λειτουργεί όλο το χρόνο.

Η Μαριάννα η Nanart

Η Μαριάννα μεγάλωσε στην Κυπαρισσία. Έφυγε στην Αθήνα για σπουδές, αλλά επέστρεψε στην πατρίδα της και δημιούργησε ένα καλλιτεχνικό εργαστήριο, τοnanart, (27614 00678) όπου κατασκευάζει και πουλάει αναμνηστικά της πόλης, όμορφα μικρά και μεγαλύτερα δώρα. Το κοινό τους σημείο, είναι ότι όλα φτιάχνονται εδώ. «Δίνω ζωή σε μικρά αντικείμενα για το σπίτι, σε πίνακες, σε κοσμηματάκια, σε vintage αντικείμενα, σε μικρά έπιπλα και σε λογής μοναδικά δωράκια», μας είπε όταν βρεθήκαμε στο χώρο της. Μερακλήδικες χειροποίητες δημιουργίες και ζωγραφιές από την ίδια αλλά και την οικογένεια της. Θα την βρείτε στο δρόμο, μπροστά στην πλατεία του δημαρχείου.

του Δημήτρη Σταθόπουλου