Ελιά: Οδηγίες σε παραγωγούς για τη νέα βλάστηση – Οι κίνδυνοι της εποχής

 Οδηγίες στους ελαιοπαραγωγούς για το τι θα πρέπει να προσέξουν αυτή την εποχή δίνει η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας της ΠΕ Ηλείας.

Η νέα βλάστηση της ελιάς βρίσκεται σε εξέλιξη, στις παραλιακές και πρώιμες περιοχές είναι στο στάδιο της έναρξης της ανθοφορίας και στις πιο όψιμες περιοχές στο στάδιο του σχηματισμού των ταξιανθιών.

Η περιοχή χαρακτηρίζεται από ήπιο και υγρό κλίμα, και λόγω των καιρικών συνθηκών που επικρατούν την περίοδο αυτή, επισημαίνονται τα κυριότερα προβλήματα φυτοπροστασίας. 

Γλοιοσπόριο ή Ανθράκνωση

Το γλοιοσπόριο θεωρείται μια από τις σημαντικότερες μυκητολογικές ασθένειες της ελιάς, στις περιοχές όπου επικρατούν υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής υγρασίας, με αποτέλεσμα απώλειες στην παραγωγή και υποβάθμιση της ποιότητας του ελαιολάδου. Κάτω από συνθήκες υψηλής υγρασίας ή μετά από ανοιξιάτικες και φθινοπωρινές βροχοπτώσεις, το γλοιοσπόριο έχει καταστρεπτικές συνέπειες στην ελαιοκαλλιέργεια. Η ανάπτυξη του μύκητα ευνοείται όταν η θερμοκρασία είναι μεταξύ 10 – 25ο C και η υγρασία είναι υψηλή.

Η προσβολή των ανθέων θεωρείται το πιο κρίσιμο στάδιο για την εγκατάσταση και εξέλιξη του μύκητα, γιατί η προσβολή κατά το στάδιο αυτό αποτελεί την βάση για την εξάπλωση της ασθένειας, με τις πρωτογενείς μολύνσεις.

Οι μολύνσεις του παθογόνου ξεκινούν την άνοιξη από τους μουμιοποιημένους καρπούς και τα μολυσμένα φύλλα που παραμένουν στα κλαδιά ή βρίσκονται στο έδαφος. Συνήθως το παθογόνο τους καλοκαιρινούς μήνες, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση και η επόμενη κρίσιμη περίοδος αρχίζει με την έναρξη της ωρίμανσης των καρπών. Την τρέχουσα περίοδο μέσω του αέρα και της υψηλής σχετικής υγρασίας το μόλυσμα μεταφέρεται στα άνθη και στα φύλλα.

Σε ελαιώνες που υπάρχει ιστορικό προσβολών γλοιοσπορίου συστήνεται ψεκασμός κατά τη διάρκεια της άνθησης και του καρπιδίου, ιδιαίτερα μετά από βροχοπτώσεις. 

Κυκλοκόνιο (Spilocaea oleagina)

Χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ασθένειας είναι οι καστανές κυκλικές κηλίδες – «μάτια παγωνιού» – στην πάνω επιφάνεια των παλιότερων φύλλων. Προσβάλλει επίσης τους μίσχους των φύλλων, τους ποδίσκους των καρπών και πιο σπάνια τους καρπούς και τους νεαρούς κλάδους. Οι κηλιδώσεις εξελίσσονται σε ξηράνσεις και αποφύλλωση, συχνότερα στους κλάδους των ποδιών. Οι καιρικές συνθήκες αυτής της περιόδου, μέτριες θερμοκρασίες 15 – 20ο C, ευνοούν τις νέες μολύνσεις, με την ύπαρξη υψηλής υγρασίας και ιδιαίτερα μετά από ανοιξιάτικες βροχοπτώσεις.  Οι ανοιξιάτικες μολύνσεις αποτελούν τις πρωτογενείς μολύνσεις.

Συστήνεται προληπτικός ψεκασμός για την προστασία της νέας βλάστησης (2 – 5 εκ.). 

Κερκόσπορα (Pseudocercospora cladosporioides)

Χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ασθένειας είναι ο γκρίζος μεταχρωματισμός στην κάτω επιφάνεια των παλαιότερων φύλλων ενώ στην επάνω επιφάνεια σχηματίζονται ακανόνιστες χλωρωτικές ή κίτρινες κηλίδες, οι οποίες εξελίσσονται σε ξηράνσεις και προκαλείται πρόωρη φυλλόπτωση το καλοκαίρι. Οι βροχοπτώσεις είναι καθοριστικός παράγοντας για την εξάπλωση της ασθένειας. Συστήνεται προληπτικός ψεκασμός για την προστασία της νέας βλάστησης (2-5 εκ.), με ταυτόχρονη δράση και κατά του κυκλοκόνιου.

Καλόκορη (Calocoris trivialis)

Είναι πολυφάγο έντομο (βρωμούσα) το οποίο προσβάλλει τις ανθοταξίες, περιστασιακά και τοπικά, και επιφέρει μειωμένη καρπόδεση. Τα κρίσιμα βλαστικά στάδια προσβολής είναι από την ανάπτυξη των ανθοταξιών μέχρι το κρόκιασμα των ανθέων (λίγο πριν την άνθιση).  Αυτή την εποχή οι νύμφες της καλόκορης βρίσκονται στα ζιζάνια των ελαιώνων και τρέφονται από αυτά.

Λόγω της αυξημένης υγρασίας και των βροχοπτώσεων, η αυτοφυής βλάστηση είναι άφθονη και παρέχει τροφή στο έντομο. Συστήνεται να μην απομακρύνονται τα ζιζάνια από τους ελαιώνες μέχρι την έναρξη της άνθισης, ώστε να καθυστερήσει η μετακίνηση του εντόμου προς τα ελαιόδεντρα για αναζήτηση τροφής και να περιοριστούν οι προσβολές στην ανθοφορία της ελιάς. 

Πυρηνοτρήτης (Prays olea)

Την περίοδο αυτή οι προνύμφες της φυλλόβιας γενεάς (οι οποίες διαχείμασαν στα φύλλα) τρέφονται από την τρυφερή βλάστηση και τις ανθοταξίες. Συνήθως οι προσβολές της φυλλόβιας γενιάς είναι περιορισμένες και δεν δικαιολογούν επέμβαση.

Η πρώτη γενεά αναπτύσσεται στα άνθη (ανθόβια γενεά), η δεύτερη αναπτύσσεται στον καρπό (καρπόβια γενεά) και η τρίτη στο φύλλωμα (φυλλόβια γενεά).  Κατά κανόνα στη φυλλόβια γενεά δεν επεμβαίνουμε.

Μαργαρόνια (Μargaronia unionalis)

Οι προνύμφες του εντόμου προσβάλλουν τις κορυφές και τα φύλλα των τρυφερών βλαστών, τα κλειστά άνθη και τους πράσινους καρπούς.  Η προσβολή συνήθως εμφανίζεται σε ορισμένες περιοχές και χρονιές. Σε περιοχές που υπήρξε σημαντική προσβολή συστήνεται ψεκασμός κατά την περίοδο της νέας βλάστησης.