Από το οδοιπορικό του olivenews.gr αποκαλύπτεται πως, όπως όλα δείχνουν φέτος, η έλλειψη εργατών γης αλλά και η ενεργειακή κρίση προσβάλουν την ελιά περισσότερο ακόμη κι από τον δάκο, ο οποίος κι αυτός βρίσκεται σε έξαρση λόγω παρατεταμένου καλοκαιριού.
Από τη μία, τα δυσεύρετα εργατικά χέρια και τα ανεβασμένα μεροκάματα, και από την άλλη το ερώτημα “ποιος θα επωμιστεί τελικά το αυξημένο ενεργειακό κόστος;”. Θα μετακυληθεί στον παραγωγό ή μήπως θα το απορροφήσει το ελαιοτριβείο;
Σύμφωνα με το
ρεπορτάζ πάντως, φανερά προβληματισμένοι είναι ελαιοτριβείς και παραγωγοί σε όλη την Ελλάδα, καθώς σε επικοινωνία που είχαμε μαζί τους εξέφρασαν τη δυσαρέσκεια και τους φόβους τους για το τι μέλλει γενέσθαι με τη φετινή σοδειά.
Μάλλον λοιπόν έχουν ενεργοποιηθεί οι τρεις αστερίσκοι, για τους οποίους γράφαμε στο Παρατηρητήριο Τιμών Ελαιολάδου και Επιτραπέζιας Ελιάς (9/9/2022) “Στο σημείο αυτό υπάρχουν τρεις αστερίσκοι υποσημειώσεων, που μετριάζουν τα χαρμόσυνα νέα. Ο πρώτος είναι το υψηλό κόστος και η έλλειψη εργατικών χεριών. Ο δεύτερος είναι ο δάκος, που φάνηκε αρχικά να κάνει ζημιά στην Κρήτη ενώ τώρα επεκτείνεται και σε άλλες περιοχές. Ο τρίτος αστερίσκος είναι ο εφησυχασμός που προκαλείται από τις φετινές ευνοϊκές συμπτώσεις. Τα χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα παραμένουν και αναπόφευκτα θα τα ξαναβρούμε μπροστά μας, ίσως και με μεγαλύτερη ένταση”.
Το οδοιπορικό του olivenews.gr κατέγραψε τις παρακάτω εικόνες από τις ελαιοπαραγωγές περιοχές της Ελλάδας.
Στη Λέσβο λόγω ανομβρίας, υπάρχει σοβαρότατο ζήτημα, όχι μόνο με την ποιότητα ή την οξύτητα του ελαιολάδου, αλλά και με την απώλεια του καρπού. Μάλιστα, όπως αναφέρει ο κύριος Μιχάλης Τζωρτζής, ο οποίος διατηρεί ελαιοτριβείο – τυποποιητήριο στην Κώμη, πριν την 28η Οκτωβρίου είχε τόση ζέστη στη Λέσβο, που οι ελιές αφυδατώθηκαν σε τέτοιο βαθμό, που είναι σχεδόν ψημένες, καθώς, εάν εξαιρέσουμε τις καλοκαιρινές μπόρες του Αυγούστου, έχει να βρέξει στο νησί περίπου από τα τέλη Μαρτίου. Η συγκομιδή έχει ξεκινήσει από τις 8 Οκτωβρίου, ωστόσο η έλλειψη εργατών και τα αυξημένα ημερομίσθια, τα οποία αγγίζουν ακόμα και τα 70 ευρώ στο νησί, έχουν απελπίσει τους παραγωγούς.
Στην Καβάλα, παρότι δεν έχει βρέξει εδώ και τέσσερις μήνες, το γεγονός ότι οι βροχές ήρθαν τελικά, και μάλιστα κατά το κρίσιμο στάδιο της καρπόδεσης βοήθησε σημαντικά τα ελαιόδενδρα. Μετά από δύο πολύ κακές χρονιές, η φετινή αναμένεται αρκετά ικανοποιητική. Η συγκομιδή έχει ξεκινήσει, με τις αποδόσεις να βρίσκονται στο 4:1 (καρπός : λάδι).
Στη Χαλκιδική, όπου έχει να βρέξει πάνω από έναν μήνα, η συγκομιδή έχει ξεκινήσει, με την ποιότητα να κινείται σε αρκετά ικανοποιητικά επίπεδα (οξύτητα 0,2-0,35°) και τις αποδόσεις κατά μέσο όρο στο 5:1. Το γεγονός ότι πολλές από τις ελιές Χαλκιδικής πήγαν για ελαιοποίηση λόγω έλλειψης εργατών έχει «φρακάρει» τα ελαιοτριβεία, με τις τιμές για τις ελαιοποιήσιμες Χαλκιδικής να έχουν πτωτική τάση, καθώς αυτή την στιγμή βρίσκονται στο 4,30€.
Στην Κέρκυρα δεν έχουν ξεκινήσει ακόμα τη συγκομιδή, αλλά μέσα στο επόμενο δεκαήμερο θα αρχίσουν σιγά – σιγά. Ωστόσο, σύμφωνα με πηγές, ακούγεται ότι υπάρχει καλή παραγωγή, με καλό καρπό και καλές οξύτητες.
Στη Ζάκυνθο, εξαιτίας των έντονων βροχοπτώσεων κατά τον μήνα Οκτώβριο, οι ελιές δεν είναι σε καλή κατάσταση. Σύμφωνα με τον κύριο Κωνσταντίνο Καλόφωνο, ο οποίος εκπροσωπεί τον Ελαιουργικό Πιστωτικό Συνεταιρισμό “Παντοκράτορας” Ζακύνθου, “οι ελιές έχουν προσβληθεί από δάκο και το πόδι έμεινε κάπως ατροφικό, με αποτέλεσμα να πέφτουν οι καρποί από τον αέρα, ενώ στις περιοχές με υγρασία έχει γλοιοσπόριο, που τις σαπίζει”. “Ο Παντοκράτορας έχει 1.300 παραγωγούς, αλλά εργάτες δεν υπάρχουν, κι αν δεν έρθουν εργάτες τότε ένα μεγάλο ποσοστό της παραγωγής θα χαθεί, γιατί όσο οι ελιές μένουν στα δέντρα έχουμε φθορά”, όπως προσθέτει.
Από το Ιόνιο, περνάμε στην Ήπειρο, με τη συγκομιδή στην Άρτα να έχει ξεκινήσει από τα μέσα Σεπτεμβρίου. Και παρότι γενικά πάει πολύ καλά, έχει να βρέξει στην περιοχή από τις αρχές Οκτωβρίου. Όπως αναφέρουν στο olivenews.gr Ηπειρώτες παραγωγοί: “Θέλουμε ακόμα μία βροχή εδώ, θέλουμε να βρέξει για να φουσκώσουν, γιατί είναι βρώσιμες οι ελιές στον τόπο μας”. Ωστόσο, και παρά τις αισιόδοξες προβλέψεις, όπως, και σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα, δεν παρέλειψαν να αναφερθούν στο μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν με τους εργάτες γης, οι οποίοι από 15 – 20 που ήταν πρόπερσι, φέτος έχουν μειωθεί στους 3, με το μεροκάματο που ζητούν να μην πέφτει κάτω από 40 ευρώ.
Οι ελαιοπαραγωγοί έχουν αποφασίσει ότι “θα επιστρατευθούν και θα γίνει συγκομιδή εκ των έσω. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι θα παραταθεί τουλάχιστον μέχρι τέλος Φλεβάρη η ελαιοκομική περίοδος”, όπως αναφέρει ο κύριος Λάμπρος Πανής.
Στην Άρτα όταν υπάρχει μεγάλη παραγωγή, πάνω από το 70% των επιτραπέζιων ελιών πάει στο λάδι, με τις τιμές του να κυμαίνονται για φέτος από 75 έως και 90 ευρώ το δοχείο (τα 17 λίτρα). Η περιοχή δουλεύει με δραχμική αμοιβή (από το 1999) με τους ελαιοτριβείς να αμείβονται με 74 – 85 ευρώ +ΦΠΑ / τόνο.
Όπως διευκρινίζει ο κύριος Λάμπρος Πανής, ελαιοτριβέας από την Άρτα: “Τον Οκτώβριο οι ελιές είναι από τον διαλογέα, οπότε έχουν χαμηλές αποδόσεις, και γι’ αυτό δεν μας συνέφερε και το δικαίωμα”. Το θετικό για τη φετινή παραγωγή πάντως, είναι πως οι οξύτητες παίζουν πάρα πολύ χαμηλά, και συγκεκριμένα στο 0,2% για πάνω από το 90% του λαδιού, επειδή, όπως συμπληρώνει: “Έχουμε καθαρό καρπό εδώ, γιατί καλλιεργούν σωστά”. Στο ελαιοτριβείο του, συγκεκριμένα, το 97% – 98% του παραγόμενου ελαιόλαδου έχει οξύτητα κάτω από 0,3°.
Συνεχίζοντας, στην Αιτωλοακαρνανία, ο κύριος Αθανάσιος Μπαλτάς, γεωπόνος, μέλος του Α.Σ. Αρχαίας Ωλένειας και ταμίας της ΔΟΕΠΕΛ διευκρινίζει ότι: “Το θετικό γεγονός είναι πως ο καρπός είναι «καθαρός», δεν έχει προσβληθεί από δάκο ή γλοιοσπόριο. Παρ’ όλα αυτά, η κλιματική αλλαγή έχει κάνει ήδη την εμφάνισή της. Διανύουμε μια σχεδόν άνυδρη περίοδο από την άνοιξη, όπου υπήρχαν μικρές σε ένταση βροχοπτώσεις. Το πρόβλημα εστιάζεται στους ξερικούς ελαιώνες. Η παραγωγή αναμένεται μειωμένη κατά 30% σε σύγκριση με πέρυσι. Κύριο χαρακτηριστικό είναι οι μικροί τεμαχισμοί. Ενδεικτικά, ενώ τα προηγούμενα χρόνια ο μέσος όρος τεμαχισμών ήταν τα 200-220 τεμάχια ανά κιλό, φέτος αναμένεται να φτάσει τα 300 τεμάχια κατά μέσο όρο. Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα είναι η έλλειψη εργατών γης, οι οποίοι ζητούν 50€ ημερησίως, ενώ δεν είναι λίγοι οι παραγωγοί που επιλέγουν την συλλογή με δονητικά μηχανήματα. Το ποσοστό του ελαιοκάρπου που προορίζεται για ελαιοποίηση είναι το 20-25%”.
Στην Άμφισσα, για τη φετινή χρονιά αναμένεται μια μέτρια παραγωγή ελαιολάδου, ενώ το γλοιοσπόριο και ο δάκος, φαίνεται ότι θα επηρεάσουν την ποιότητα του καρπού. Χαρακτηριστικό είναι το φαινόμενο της λειψυδρίας στην περιοχή, καθώς έχουν να σημειωθούν έντονες βροχοπτώσεις από τον Μάρτιο. Αξιοσημείωτο είναι ότι στην Τολοφώνα και στην Ερατινή λόγω της αύξησης του ενεργειακού κόστους, τα ελαιοτριβεία έχουν αυξήσει το εκθλιπτικό δικαίωμα έως και στο 15% επί του παραγόμενου ελαιολάδου.
Στις επιτραπέζιες ελιές, οι μαύρες Αμφίσσης και οι Καλαμών είναι έτοιμες να ξεκινήσουν, ωστόσο ειδικά για τις πρώτες, έχει υπάρξει καθυστέρηση, λόγω αναμονής βροχοπτώσεων.
Όσον αφορά στην παραγωγή της Καλαμών, στις Λιβανάτες, οι προοπτικές φαίνεται να είναι θετικές εν γένει. Παρόλο που ένα 30-40% είτε θα πάει για ελαιοποίηση είτε θα μείνει πάνω στα δέντρα, στις κάδες αναμένεται να καταλήξει μια ποσότητα υψηλότερη κατά 5-10% σε σχέση με πέρυσι (10.000 τόνοι). Το γεγονός ότι δεν έχει βρέξει από τον περασμένο Αύγουστο ίσως δημιουργήσει πρόβλημα στους ξερικούς ελαιώνες, όπου έχει «ζαρώσει» ο καρπός, ο οποίος είναι ώριμος και μαύρος, με τα μεγέθη να είναι αρκετά μικρά, και τον μέσο όρο τεμαχισμών να αναμένεται μεταξύ 280-300 τεμαχίων. Ο κύριος Δημήτρης Μαυροειδής, παραγωγός και μέλος του συνεταιρισμού και της ΔΟΕΠΕΛ επισημαίνει πως τα 200αρια τεμάχια φέτος θα είναι «συλλεκτικά».
Κατηφορίζοντας νοτιότερα στην Ερμιόνη Αργολίδας, η παραγωγή είναι μεγαλύτερη σε σχέση με την περσινή χρονιά. Όμως, όπως αναφέρει ο κύριος Ευάγγελος Δημαράκης: “Δεν υπάρχει εργατικό προσωπικό. Στην περιοχή δουλεύουν με 40 και 50 ευρώ μεροκάματο. Επιπλέον, λόγω ανομβρίας, η ελιά ξεραίνεται και σταφιδιάζει, ενώ υπάρχει φθορά και στην ποσότητα”. Η απόδοση, αυτή την στιγμή, πάντως, είναι 5,5 κιλά ελιές για 1 κιλό λάδι, με την τιμή του ελαιόλαδου να έχει ξεκινήσει από τα 4,60 ευρώ και να ακολουθεί πτωτική πορεία, καθώς τώρα έχει πέσει στα 4,30. Σημειώνεται ότι σε όλη την περιοχή της Ερμιονίδας δουλεύουν με αμοιβή σε χρήματα επί ελαιοκάρπου.
Στη Λακωνία, η συγκομιδή ξεκίνησε στις 12/10 και όπως όλα δείχνουν μέχρι τώρα, είναι μια καλή χρονιά. Οι κίνδυνοι, ωστόσο, που εγκυμονεί το ενεργειακό ζήτημα, είναι κάτι που προβληματίζει ελαιοτριβείς και παραγωγούς, οι οποίοι αυτή την στιγμή πωλούν το λάδι τους έως και τα 5,05 ευρώ, αλλά το μέλλον, όπως τόνισαν, είναι εντελώς αβέβαιο για εκείνους. Ο κύριος Παναγιώτης Μουσαδάκος, ελαιοτριβέας και έμπορος λαδιού από τη Μονεμβασία, περιγράφει: “Πάσχουμε -ίσως και σκόπιμα, από εργατικά χέρια. Οι εργάτες από το Μπαγκλαντές που έχουμε εδώ, από 30 ευρώ που έπαιρναν ως τώρα, ζητούν 40 και 45 ευρώ τη μέρα”. Στο ερώτημα του πώς αντιμετωπίζουν το απροσπέλαστο πρόβλημα της έλλειψης εργατικού δυναμικού, η μηχανή έρχεται, για ακόμη μία φορά, να αντικαταστήσει τον άνθρωπο, αφού δεν είναι λίγοι όσοι σκέφτονται να επενδύσουν σε σύγχρονα μηχανήματα που λειτουργούν όπως το παλιό ατάρι για τη συγκομιδή των ελιών. Στην περιοχή της Σπάρτης τα ελαιοτριβεία δουλεύουν με δικαίωμα 9%, την στιγμή που, όπως τονίζει ο κύριος Μουσαδάκος: “τα λειτουργικά έξοδα μιας τέτοιας μονάδας ξεπερνούν το 7%”. Η απόδοση καρπός – λάδι πάντως, είναι μισό κιλό κάτω από πέρυσι.
Στο Γεράκι Λακωνίας, ο κύριος Γιώργος Κουμανταράκης, παραγωγός ελαίων, μας είπε: “Η συγκομιδή αναμένεται να ξεκινήσει μετά το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου στην περιοχή. Οι ελιές είναι φορτωμένες, αλλά έχουν σχετικά μικρά μεγέθη. Υπάρχει αισιοδοξία, καθώς το Σαββατοκύριακο αναμένονται βροχές, που θα βοηθήσουν για την επίτευξη μεγαλύτερων μεγεθών. Συνεπώς, ακόμη δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις για το αν θα πάνε για ελαιοποίηση ή όχι”.
Στην περιοχή των Μολάων η συγκομιδή έχει μόλις ξεκινήσει, ενώ στη Νεάπολη έχουν αρχίσει να μαζεύουν ελιές εδώ και 20 μέρες. Το πρόβλημα με τους εργάτες, είναι κυρίαρχο και εκεί. Οι άνθρωποι που διατίθενται να εργαστούν στους ελαιώνες έρχονται από το Πακιστάν χωρίς νόμιμα χαρτιά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Μάλιστα, ενώ πέρυσι το μεροκάματο ήταν στα 30 – 35 ευρώ, φέτος έχει ανέβει στα 45 – 50, με κάποιους να ζητούν ακόμα και 60 ευρώ τη μέρα.
Ο Πρόεδρος της Ένωσης Μεσσηνίας, κύριος Ιωάννης Πάζιος, σημείωσε: “Η συγκομιδή για το μαυρολήσιο ολοκληρώθηκε, με την Κορωνέικη να ξεκινά αυτές τις ημέρες. Η αναμενόμενη παραγωγή είναι πολύ υψηλή, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για 65.000 τόνους ελαιολάδου. Η λειψυδρία ίσως δημιουργήσει προβλήματα στις ξερικές ελιές του Μεσσηνιακού Κάμπου, ενώ στα τέλη του Νοέμβρη θα γνωρίζουμε εάν τα κατά τόπους προβλήματα με τον δάκο και το γλοιοσπόριο θα έχουν επιπτώσεις στην ποιότητα του ελαιολάδου”. Εν συνεχεία κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με το σοβαρό ζήτημα της έλλειψης εργατών, καθώς δεν είναι λίγοι οι παραγωγοί που δηλώνουν πρόθυμοι ακόμα και να αφήσουν τις ελιές τους ασυγκόμιστες.
Τέλος, ο κύριος Ιωάννης Πάζιος σχολιάζει για τις επιτραπέζιες ελιές: “Η Καλαμών ξεκίνησε με αρκετά καλές προοπτικές, με μια παραγωγή κοντά στους 7.000 τόνους, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται η ιδιοκατανάλωση. Τα μεγέθη κινούνται σε ικανοποιητικά επίπεδα, ενώ το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό της Καλαμών βρίσκεται σε υψόμετρο, αναμένεται να συμβάλει στο να μην υπάρξουν προβλήματα λειψυδρίας στα δέντρα”.
Στη Μεσσηνία, επίσης, ο κύριος Ηλίας Κανάκης, που διατηρεί ελαιοτριβείο – τυποποιητήριο στην περιοχή Παπούλια, σημειώνει σχετικά με την ελαιοπαραγωγή: “Πλέον έχει ξεκινήσει η Κορωνέικη, με τη ζήτηση και τις τιμές για το μαυρολίσιο να έχουν κάνει «κοιλιά». Οι βροχές που αναμένονται το Σαββατοκύριακο θα βοηθήσουν την ελαιοκαλλιέργεια και την παραγόμενη ποσότητα, σε μία χρονιά που η έλλειψη εργατικών χεριών αναμένεται να αυξήσει τη διάρκεια της συγκομιδής”.
Παραμένουμε στην Πελοπόννησο, όπου όπως μας ενημερώνει η Ένωση Συνεταιρισμών Ηλείας και Ολυμπίας: “Η συγκομιδή ξεκίνησε δειλά-δειλά πριν από δύο περίπου εβδομάδες. Τα βασικά προβλήματα είναι η λειψυδρία και οι δακοπροσβολές, με τον δάκο να αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά την οξύτητα, όπως είχε συμβεί και πριν δύο χρόνια”.
Παράλληλα, ο κύριος Ιωάννης Σουλής ελαιοτριβέας από την Αμαλιάδα, συμπληρώνει: “Για την ώρα, στους Δήμους Πηνειού και Ανδραβίδας Κυλλήνης η ποιότητα είναι ικανοποιητική (0,3-0,35°), με μέσο όρο απόδοσης καρπού σε ελαιόλαδο 15-16%”.
Αναφορικά με το ενεργειακό κόστος των ελαιοτριβείων, ήδη γίνεται στροφή σε εναλλακτικές λύσεις ως πηγή ηλεκτροδότησης, μέσα από εγκατάσταση φωτοβολταϊκών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου